6 yếu tố tác động đến giá cổ phiếu – Ví dụ thực tế và lưu ý

Giá cổ phiếu nhiều khi còn “sáng nắng chiều mưa” hơn cả thời tiết. Có cả tá yếu tố tác động tới thị trường chứng khoán, trong đó có những cái quen mặt như lạm phát, lãi suất hay tỷ lệ thất nghiệp. Nhưng cũng có nhiều yếu tố khác ít được nhắc đến, mà lại ảnh hưởng mạnh đến biến động giá cổ phiếu. Vậy tóm lại yếu tố tác động đến giá cổ phiếu là gì? Cùng Cú Thông Thái tìm hiểu trong bài viết này! 

Thiết lập giá cổ phiếu được quyết định bởi yếu tố gì?

Cốt lõi thì giá cổ phiếu được quyết định bởi cung – cầu. Nếu nhiều người muốn mua một cổ phiếu trong khi số lượng có hạn, giá sẽ bị đẩy lên. Ngược lại, nếu lượng bán áp đảo, giá sẽ giảm.

Ví dụ đơn giản: Giả sử công ty A trong ngành năng lượng đang được quan tâm. Thứ Hai, cổ phiếu A có giá 50.000 đồng. Hôm sau, một báo cáo lạc quan về triển vọng ngành năng lượng được công bố, nhà đầu tư đổ xô mua vào, giá cổ phiếu A nhảy lên 55.000 đồng – tức tăng 10% chỉ sau một ngày.

Còn công ty B trong ngành y tế thì ngược lại. Thứ Hai, giá B ở mức 55.000 đồng. Sang ngày hôm sau, một báo cáo bi quan về ngành này xuất hiện, nhiều nhà đầu tư bán tháo, kéo giá B tụt xuống còn 50.000 đồng, tức giảm 9,09% trong 24 giờ.

Lấy ví dụ thực tế ngay trên thị trường Việt Nam cho gần gũi: 

Giả sử cổ phiếu FPT đang được giao dịch quanh mức 140.000 đồng. Một ngày đẹp trời, công ty công bố báo cáo lợi nhuận quý vượt xa kỳ vọng, cộng thêm thông tin về mảng AI đang được đầu tư mạnh. Tin vui này khiến nhà đầu tư hào hứng, lực mua tăng mạnh, đẩy giá cổ phiếu FPT vọt lên 150.000 đồng, tức tăng hơn 7% chỉ trong một phiên.

Ngược lại, hãy nhìn sang cổ phiếu HPG (Hòa Phát). Giả sử thị trường thép gặp khó, giá thép thế giới giảm sâu và báo cáo tài chính của HPG kém khả quan, nhà đầu tư lo ngại, ồ ạt bán ra. Khi đó, giá HPG từ 30.000 đồng có thể tụt xuống 27.000 đồng chỉ sau vài ngày, tương đương mức giảm 10%.

6 yếu tố tác động đến giá cổ phiếu 

Cú làm cho anh em cái bảng tóm tắt 6 yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu để có thể nắm được tổng quan nhé: 

Yếu tố	Tác động chính đến giá cổ phiếu
1. Lạm phát	Lạm phát cao → chi phí tăng, lợi nhuận giảm → giá cổ phiếu giảm. Lạm phát hạ nhiệt → tâm lý tích cực → giá có thể tăng.
2. Lãi suất	Lãi suất thấp → doanh nghiệp vay rẻ, đầu tư nhiều → giá cổ phiếu tăng. Lãi suất cao → chi phí vốn lớn → giá cổ phiếu giảm.
3. Xuất nhập khẩu	Xuất khẩu tăng → doanh thu, lợi nhuận tốt → giá tăng. Xuất nhập khẩu sụt giảm → giá cổ phiếu đi xuống.
4. Ngoại hối	Đồng nội tệ yếu → xuất khẩu thuận lợi → giá cổ phiếu tăng. Nhưng nhập khẩu đắt đỏ → lợi nhuận giảm → giá giảm.
5. Cung – cầu	Cầu > cung → giá tăng. Cung > cầu → giá giảm. Tâm lý thị trường và tin tức kinh tế tác động mạnh.
6. Chính trị	Ổn định → thị trường yên tâm → giá cổ phiếu vững. Bất ổn, chiến tranh, chính sách bất lợi → giá giảm.

Giờ cùng Cú đi vào phân tích chi tiết từng yếu tố tác động đến giá cổ phiếu nhé! 

1. Lạm phát

Lạm phát là hiện tượng giá cả hàng hóa, dịch vụ tăng lên theo thời gian, khiến sức mua của đồng tiền suy giảm. Thông thường, mức lạm phát được đo bằng tỷ lệ phần trăm tăng giá trung bình của một “rổ hàng hóa” trong một khoảng thời gian nhất định.

Khi lạm phát cao, nhà đầu tư lo ngại chi phí sinh hoạt và chi phí kinh doanh cùng tăng, từ đó có xu hướng bán bớt cổ phiếu để phòng thủ. Doanh nghiệp cũng chịu áp lực vì nguyên vật liệu, dịch vụ đắt đỏ hơn, lợi nhuận co lại, khiến cổ phiếu mất sức hút. Ngược lại, nếu lạm phát hạ nhiệt, tâm lý thị trường tích cực hơn, nhà đầu tư mạnh dạn mua vào, giúp giá cổ phiếu tăng trở lại.

2. Lãi suất

Lãi suất là “giá của tiền”, và nó ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường chứng khoán. Khi lãi suất thấp, doanh nghiệp dễ vay vốn rẻ để mở rộng sản xuất, lợi nhuận cải thiện, giá cổ phiếu được hỗ trợ. Nhưng khi lãi suất cao, chi phí vay vốn tăng, lợi nhuận suy giảm, khiến cổ phiếu kém hấp dẫn và có nguy cơ mất giá. Nhà đầu tư cũng có xu hướng rút tiền từ chứng khoán để gửi tiết kiệm hoặc mua trái phiếu an toàn hơn.

3. Xuất khẩu và nhập khẩu

Những doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu thường chịu ảnh hưởng mạnh từ biến động thương mại toàn cầu.

• Khi nhập khẩu tăng (ví dụ: nhập nguyên liệu, máy móc), các công ty thương mại và phân phối có thể hưởng lợi, cổ phiếu tăng giá.
• Khi xuất khẩu mở rộng, doanh nghiệp chứng tỏ đang thâm nhập thị trường quốc tế, doanh thu và lợi nhuận được kỳ vọng tăng, cổ phiếu vì thế cũng hấp dẫn hơn.
• Ngược lại, nếu hoạt động xuất nhập khẩu gặp khó khăn (do rào cản thương mại, chi phí logistics tăng, nhu cầu thế giới giảm…), cổ phiếu nhóm ngành này sẽ chịu áp lực giảm giá.

4. Ngoại hối

Tỷ giá ngoại tệ cũng có thể khiến giá cổ phiếu “nhảy múa”. Khi đồng nội tệ yếu đi, hàng hóa xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước trở nên rẻ hơn, cạnh tranh hơn, từ đó giúp doanh thu tăng và kéo giá cổ phiếu đi lên. 

Nhưng ngược lại, nếu doanh nghiệp phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu hoặc có nguồn thu lớn từ thị trường nước ngoài, biến động ngoại hối bất lợi có thể “ăn mòn” lợi nhuận và làm cổ phiếu rớt giá.

5. Cung và cầu

Cung – cầu luôn là “luật rừng” chi phối thị trường. Khi nhiều người tranh nhau mua một mã cổ phiếu, cầu tăng mạnh, giá sẽ bị đẩy lên. Ngược lại, khi tâm lý bi quan khiến nhà đầu tư đồng loạt bán tháo, cung vượt cầu, giá rớt thảm. Ngoài ra, các yếu tố như lãi suất, báo cáo kinh tế, tin tức thị trường… đều có thể tác động gián tiếp đến cung – cầu và gây biến động giá cổ phiếu.

6. Yếu tố chính trị

Chính trị ổn định thì thị trường chứng khoán thường “an cư lạc nghiệp”. Nhưng nếu bất ổn chính trị, rủi ro chiến tranh, thay đổi chính phủ hoặc chính sách mập mờ, niềm tin của nhà đầu tư lung lay, dòng vốn ngoại có thể rút ra, khiến giá cổ phiếu giảm mạnh. 

Các sự kiện như bầu cử, công bố ngân sách, hay thay đổi chính sách thuế… đều tác động không nhỏ đến thị trường. Có thể nói, chính trị giống như “nền móng” của kinh tế, và cổ phiếu chính là tấm gương phản chiếu lại sự ổn định (hoặc bất ổn) đó.

Tại sao giá cổ phiếu thay đổi từng giây?

Anh em để ý không, bảng điện cứ nhấp nháy xanh đỏ liên tục như… đèn giao thông. Lý do đơn giản: cổ phiếu luôn phản ứng với thông tin mới.

Ngày xưa, tin tức phải chờ báo in, truyền hình mới đến tay nhà đầu tư, giá chạy chậm hơn.

Giờ thì chỉ cần một tin tweet, một báo cáo tài chính, hay một cú click chuột, giá đã nhảy lên xuống liên hồi.

Cơ chế cũng rõ ràng thôi:

• Nhiều người muốn mua → cầu vượt cung → giá tăng.
• Nhiều người muốn bán → cung lớn hơn cầu → giá giảm.

Ví dụ:

Công ty A báo lãi vượt kỳ vọng → nhà nhà lao vào mua → giá bật tăng.

Công ty B bị phốt quản trị hoặc doanh thu kém → nhiều người sợ, bán tháo → giá rơi thẳng đứng.

Tóm lại, giá cổ phiếu đổi từng giây vì tâm lý và hành động của đám đông thay đổi từng giây. Cú hay đùa rằng: “Cổ phiếu còn nhạy hơn cả… crush của anh em, hở ra là đổi mood liền!”

Vậy theo dõi giá cổ phiếu ở đâu? Cú chỉ anh em 02 cách:

Theo dõi trên App công ty chứng khoán:

– Khi mở tài khoản chứng khoán, anh em sẽ được cấp app (VD: SSI, VNDirect, HSC, MBS…).

– Trên app có bảng giá trực tuyến, cập nhật từng giây.

– Có thể đặt lệnh mua – bán ngay trên đó.

Theo dõi trên trang web tài chính & bảng giá online:

– CafeF, Vietstock, FireAnt, TradingView, Investing… đều có bảng giá theo thời gian thực.

– Ưu điểm: dễ xem, có nhiều công cụ lọc, phân tích.

>> Xem thêm:

1 cổ phiếu bằng bao nhiêu tiền?

Thao túng thị trường chứng khoán: Đầu cơ giá xuống và một số thủ thuật

Lưu ý khi hoạch định chiến lược đầu tư cổ phiếu

Giá cổ phiếu lúc nào cũng nhảy múa, chịu đủ tác động từ tin tức, chính trị, kinh tế cho đến… tâm lý đám đông. Vì vậy, muốn đầu tư khôn ngoan thì anh em phải có chiến lược, chứ không thể đánh theo cảm hứng.

2 công cụ cơ bản anh em cần nắm:

• Phân tích cơ bản (FA): Giúp định giá đúng “giá trị thực” của doanh nghiệp. Xem tài chính, kết quả kinh doanh, thị phần, đội ngũ lãnh đạo, tiềm năng tăng trưởng…
• Phân tích kỹ thuật (TA): Nhìn biểu đồ, xu hướng giá, dùng chỉ báo (MA, RSI, MACD…) để biết điểm mua – điểm bán hợp lý.

3 trường phái đầu tư phổ biến:

• Đầu tư tăng trưởng: Chọn doanh nghiệp đang phất mạnh, doanh thu & lợi nhuận bứt tốc, công nghệ đổi mới. Phù hợp khi thị trường tích cực.
• Đầu tư giá trị: Săn hàng “ngon – bổ – rẻ”, cổ phiếu đang bị bán tháo hoặc định giá thấp. Phù hợp cho anh em kiên nhẫn, thích mua rẻ chờ hồi.
• Đầu tư theo xu hướng: Đi theo dòng chảy thị trường. Giá đang tăng thì cưỡi sóng, đang giảm thì tránh xa hoặc short. Dành cho người nhạy tin và chịu khó theo sát bảng điện.

Lời khuyên của Cú

Đầu tư mà không có chiến lược thì chẳng khác nào ra biển không la bàn. Sóng gió ập đến, dễ lạc phương hướng và chìm xuồng lắm anh em ạ. Dưới đây là lời khuyên của Cú khi đầu tư cổ phiếu cho F0:

• Xác định mục tiêu & mức chịu rủi ro của bản thân.
• Không bỏ hết trứng vào một giỏ → đa dạng hóa danh mục.
• Theo dõi tin tức thường xuyên, nhưng đừng để tin đồn dắt mũi.
• Có kỷ luật, kiên nhẫn, đừng “đầu tư theo… hàng xóm”.
• Nếu mới, nên đồng hành cùng chuyên gia hoặc tận dụng app phân tích để có cảnh báo sớm.

Anh em có thể tìm đọc cuốn: “200 Bài Học Vỡ Lòng Chứng Khoán Cho Nhà Đầu Tư F0” của Cú để có thêm kiến thức thực chiến nhé! 

Kết luận 

Trên đây là 06 yếu tố tác động đến giá cổ phiếu và chiến lược đầu tư phù hợp cùng lời khuyên khi tham gia thị trường chứng khoán. Giá cổ phiếu không bao giờ đứng yên, mà luôn biến động dưới tác động của hàng loạt yếu tố từ nội tại doanh nghiệp, kinh tế vĩ mô đến tâm lý thị trường. Việc hiểu rõ những nhân tố này sẽ giúp anh em không còn “hoang mang” khi thấy bảng điện xanh đỏ liên tục, đồng thời chủ động hơn trong việc hoạch định chiến lược đầu tư.

Theo dõi Cú Thông Thái để học thêm nhiều kiến thức chứng khoán dễ hiểu, nắm chắc nền tảng và đầu tư tự tin hơn! Tải App Cú Thông Thái để tích sản đầu tư hiệu quả, tăng trưởng từ 15 – 20%/năm và quản lý tài chính cá nhân thông minh nhé! 

FAQ

1. Tại sao cùng một tin tức mà cổ phiếu có mã tăng, mã lại giảm?

Vì mỗi doanh nghiệp có đặc thù riêng. Một tin tức tích cực cho ngành này có thể là bất lợi cho ngành khác. Ví dụ: đồng nội tệ mất giá thì doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi, còn doanh nghiệp nhập khẩu lại chịu thiệt.

2. Chính trị có ảnh hưởng nhiều đến giá cổ phiếu không?

Có! Chính trị bất ổn (biểu tình, bạo loạn, chiến tranh…) làm niềm tin NĐT sụt giảm, vốn ngoại rút ra → giá cổ phiếu lao dốc. Ngược lại, chính sách ổn định và hỗ trợ kinh tế sẽ củng cố niềm tin, giá cổ phiếu dễ tăng trưởng.

3. Yếu tố nào tác động mạnh nhất đến giá cổ phiếu?

Không có yếu tố “một mình cân tất cả”. Giá cổ phiếu là kết quả tổng hợp của nhiều biến số: cung – cầu, kết quả kinh doanh, lãi suất, ngoại hối, chính trị… Tuy nhiên, trong ngắn hạn cung – cầu và tâm lý đám đông thường là yếu tố quyết định.