8 thói quen tài chính giúp thoát nợ, sống thoải mái tự chủ
Cú biết cảm giác sống trong cảnh “nợ chồng nợ” nó bức bối và mệt mỏi cỡ nào. Lương về chưa kịp ấm tay đã phải trả nợ. Trả xong rồi lại tiếp tục phải vay mượn để sống tiếp. Một cái vòng lặp không lối thoát. Nhưng Cú muốn nói với anh em một điều thật lòng: Không cần phải giàu có mới thoát nợ. Chỉ cần anh em bắt đầu thay đổi từ những thói quen nhỏ mỗi ngày. Bài này, Cú Thông Thái sẽ chia sẻ với anh em 8 thói quen tài chính giúp thoát nợ hiệu quả để anh em có thể sống thoải mái nhé!
1. Vì sao lại dính nợ?
Nợ nần không đến một cách ồn ào. Nó lặng lẽ, từng chút một, chồng chất lên mỗi ngày. Nhiều anh em mắc nợ không phải vì tiêu xài hoang phí hay sống xa hoa, mà vì những lý do rất đời thường. Cú phân tích cụ thể dưới đây để anh em soi lại chính mình – và từ đó, biết cách gỡ từng nút thắt.
1.1. Không kiểm soát được chi tiêu
Vấn đề cốt lõi:
Rất nhiều anh em không biết mình đã tiêu hết tiền vào đâu. Cuối tháng, tài khoản gần về 0 nhưng chẳng nhớ đã tiêu những gì. Một ngày điển hình của anh em có thể thế này:
- Sáng: Mua ly cà phê 50k
- Trưa: Order đồ ăn ship tận nơi 60k
- Chiều: Mua đôi giày “đang sale” 800k
- Tối: Book xe công nghệ đi chơi cafe 50k
Nhìn riêng từng món không đáng bao nhiêu, nhưng mỗi tháng như vậy là cả triệu đồng trôi đi mà không để lại giá trị gì rõ ràng.
Góc nhìn tâm lý:
- “Thưởng cho bản thân một chút cũng không sao”
- “Mấy cái này nhỏ mà, không đáng kể”
=> Nhưng chính những món “nhỏ mà không kiểm” lại âm thầm rút cạn túi tiền anh em.
1.2. Không có quỹ dự phòng
Tình huống phổ biến: Anh em đang dần trả được nợ, mọi thứ có vẻ ổn. Bỗng một ngày:
- Xe máy hỏng, sửa hết 2 triệu
- Người thân nhập viện cần 10 triệu gấp
- Bị cắt giảm lương hoặc mất việc đột ngột
Nếu không có sẵn quỹ dự phòng, anh em chỉ có 2 lựa chọn:
- Vay người quen
- Vay nhanh qua app, thẻ tín dụng – với lãi suất “cắt cổ”
So sánh đơn giản:
| Trường hợp | Có quỹ dự phòng | Không có quỹ dự phòng |
| Xe hư | Rút tiền quỹ, sửa xe, không lo nghĩ | Vay nóng, phát sinh thêm khoản nợ |
| Bệnh bất ngờ | Tự xoay xở trong 1-2 ngày | Áp lực tài chính lẫn tinh thần |
| Mất việc | Trụ được vài tháng để tìm công việc mới | Căng thẳng, có thể gấp gáp chọn việc kém phù hợp |
Bài học rút ra:
Không chuẩn bị = Chuẩn bị cho rủi ro. Quỹ dự phòng chính là “đệm an toàn” tài chính.
1.3. Tâm lý “mượn tạm rồi trả sau” – Con dao hai lưỡi
Hành vi thường gặp:
- “Cuối tháng thiếu chút, mượn trước trả sau khi có lương”
- “Thấy món này cần thiết, mua luôn – trả góp cũng được”
- “Đầu tư con xe SH trước, đi làm có lương trả sau”
Nghe thì hợp lý, thậm chí “khôn ngoan”. Nhưng vấn đề là tháng nào cũng “mượn tạm”, thì chẳng tháng nào mình thực sự thoát được nợ.
Hậu quả theo thời gian:
- Hết tháng này chồng lên tháng sau
- Nợ cũ chưa xong, nợ mới lại sinh
- Mất khả năng kiểm soát tổng số tiền mình đang nợ
1.4. Thiếu kiến thức tài chính cá nhân
Đây là lý do âm thầm nhưng cực kỳ phổ biến. Anh em không thiếu thông minh, chỉ thiếu thông tin đúng lúc.
Dưới đây là một số “lỗ hổng kiến thức” mà nhiều người gặp:
| Kiến thức thiếu | Hậu quả trực tiếp |
| Không biết lãi suất kép hoạt động ra sao | Đầu tư không hiệu quả, hoặc không đầu tư |
| Không phân biệt được nợ tốt – nợ xấu | Vay sai mục đích, gánh nặng tài chính |
| Không biết cách chia thu nhập hợp lý | Tiêu hết tiền trước khi nghĩ đến tiết kiệm |
| Hiểu sai về trả góp “0%” | Vẫn phát sinh phí ẩn, dễ vướng bẫy tiêu dùng |
Ví dụ:
Một bạn trẻ mở thẻ tín dụng, tiêu 10 triệu, trả tối thiểu mỗi tháng 5%. Tưởng là ổn. Nhưng sau 1 năm, nợ gốc gần như không giảm vì phần lớn tiền đi vào trả lãi – lãi suất hơn 30%/năm.
=> Không ai dạy mình quản lý tiền bạc ở trường lớp. Nếu không chủ động học, mình rất dễ bị tài chính “dắt mũi”. Nợ không đến từ một quyết định sai lầm lớn, mà từ nhiều lựa chọn nhỏ tưởng như vô hại. Nhưng tin vui là: nếu nguyên nhân nằm ở thói quen, thì giải pháp cũng nằm ở việc thay đổi thói quen.
Tiếp theo, Cú sẽ chỉ anh em 8 thói quen cụ thể, đơn giản, dễ áp dụng để thoát khỏi vòng xoáy nợ nần, sống thoải mái và chủ động hơn với tiền bạc. Cùng tiếp tục nha.
2. Bật mí 8 thói quen tài chính giúp thoát nợ hiệu quả
Cú sẽ chia sẻ 8 thói quen tài chính đơn giản giúp anh em thoát cảnh nợ nần nhé:
2.1. Ghi chép và kiểm soát chi tiêu hàng ngày
Cú từng thấy nhiều anh em cứ than “không biết tiền đi đâu”, nhưng thử hỏi kỹ lại thì… chẳng ai ghi chép gì cả. Ghi lại mỗi khoản chi, dù nhỏ cỡ ly cà phê hay cuốc xe ôm 15k – là bước đầu tiên để nhận diện lỗ hổng tiền bạc.
Anh em có thể dùng sổ tay, file Excel, hoặc tiện nhất là dùng phần mềm như App Cú Thông Thái – SStock để tự động tổng hợp, thống kê và báo cáo bằng biểu đồ trực quan.
Khi nhìn rõ tiền đi đâu – anh em mới biết cắt cái gì, giữ cái gì.
2.2. Áp dụng nguyên tắc chia thu nhập hợp lý
Lương ít hay nhiều không quan trọng bằng cách mình chia nó ra sao. Nguyên tắc phổ biến là 50-30-20, cụ thể:
- 50% chi phí thiết yếu
- 30% cho nhu cầu cá nhân
- 20% tiết kiệm/trả nợ
Nhưng nếu đang gánh nợ nặng, Cú khuyên nên chuyển sang nguyên tắc 60-10-30: Gồng thêm một chút để dứt điểm nợ nhanh hơn.
Cú cũng khuyến khích anh em chuyển khoản tự động cho phần trả nợ/tiết kiệm ngay sau khi nhận lương. Như vậy là giữ được kỷ luật tài chính mà không cần nhớ nhiều.
2.3. Ngưng vay thêm – Chỉ tiêu dưới khả năng
Anh em đang nợ mà vẫn vay thêm để “sống cho trọn tháng”? Càng vay, càng khó thoát. Mình cứ kéo dài chuỗi nợ, rồi thành gánh nặng lãi mẹ đẻ lãi con.
Giải pháp – Anh em hãy tự đặt thử thách cho mình, chẳng hạn:
- Thử thách 1 tuần không tiêu tiền (ngoài các chi phí bắt buộc)
- Thử thách 1 tháng “không cà thẻ tín dụng”
- Hoặc đơn giản: “30 ngày không mua sắm cảm xúc” – mỗi lần muốn mua gì, để đó 24h, hôm sau còn muốn thì mua.
Cú cam kết với anh em rằng chỉ cần cắt 2-3 món không cần thiết mỗi tháng, anh em sẽ giữ lại được vài trăm đến vài triệu đồng.
2.4. Ưu tiên thanh toán nợ lãi cao trước
“Nợ không đáng sợ, lãi cao mới đáng sợ”.
Anh em nên dùng chiến lược Avalanche Method – tập trung trả dứt các khoản vay có lãi suất cao nhất (như thẻ tín dụng, vay tiêu dùng nhanh), còn các khoản nợ người thân hay nợ không lãi thì từ từ.
Đừng chia đều ra trả, vì càng kéo dài thì tiền lãi càng ngốn túi mình. App Cú Thông Thái SStock có tính năng theo dõi nợ – anh em có thể nhập từng khoản và theo dõi tiến trình trả nợ theo từng tháng một cách tiện lợi.
Nếu anh em nào chưa có tài khoản App Cú Thông Thái thì hãy nhanh tay triển ngay nha. Link Cú để bên dưới, đăng ký bằng số điện thoại chỉ mất 2 phút thôi!
>> Link: Đăng ký tài khoản App Cú Thông Thái SStock
2.5. Tạo quỹ dự phòng khẩn cấp
Cú từng thấy nhiều anh em vừa trả gần hết nợ thì bỗng dưng đổ bệnh, xe hư, mất việc… lại phải vay lại từ đầu. Do đó, quỹ dự phòng là tấm đệm cứu sinh, giúp anh em không rơi vào cảnh “một biến cố = nợ thêm chồng chất”.
Chỉ cần bắt đầu với 300k – 500k mỗi tháng, sau 1 năm là anh em đã có một khoản đủ để xử lý sự cố nhỏ. Sau đó, khi anh em có thể gia tăng thu nhập hàng tháng thì hãy tăng khoản dự phòng lên nhé.
Gợi ý: Anh em có thể chọn các phương án như: Gửi tiết kiệm riêng, hoặc bật tính năng “Tích sản tự động” trong app Cú Thông Thái cho tiện.
2.6. Tự học kiến thức tài chính cá nhân
Không ai giúp anh em quản lý tiền tốt hơn chính anh em. Cú khuyên anh em nên:
- Theo dõi các kênh tài chính uy tín.
- Đọc sách đơn giản như “Tiền đẻ ra tiền”, “Người giàu có nhất thành Babylon”.
- Nghe podcast 10 phút mỗi ngày trong lúc đi làm.
Kiến thức tài chính không khô khan đâu, nó chính là kỹ năng sinh tồn trong thời đại này.
Dưới đây là danh sách các kênh tài chính uy tín mà Cú khuyên anh em nên theo dõi, được chia theo từng loại (YouTube, Podcast, Website, Facebook…) để anh em tiện chọn theo thói quen cá nhân nha:
| Loại kênh | Tên kênh / Nguồn | Nội dung nổi bật | Phù hợp với ai? |
| YouTube | Cú Thông Thái | Tư duy – bài học tài chính, đầu tư dài hạn, góc nhìn thị trường | Người mới bắt đầu và muốn làm giàu bền vững |
| TC Investment | Phân tích cổ phiếu, góc nhìn thị trường | Người quan tâm đầu tư chuyên sâu | |
| MoneyZ | Tài chính cá nhân cơ bản, dễ hiểu | Người chưa có nền tảng tài chính | |
| Spiderum | Podcast tài chính, tư duy sống | Người trẻ thích nội dung đa chiều | |
| Podcast | Tài chính cá nhân 101 (Money Lover) | Mẹo quản lý chi tiêu, nợ, tiết kiệm | Người đi làm, sinh viên, công chức |
| The Present Writer | Lối sống tối giản, chi tiêu có mục tiêu | Người theo đuổi tối giản & tài chính tích cực | |
| Money Talk (VieOn/Spotify) | Gặp gỡ doanh nhân, chia sẻ kinh nghiệm thực chiến | Người muốn nghe chuyện thật, bài học thật | |
| Website | Cafef.vn | Tin tức chứng khoán, tài chính, bất động sản | Người đầu tư, quan tâm thời sự |
| VnEconomy.vn | Phân tích vĩ mô, xu hướng tài chính | Người quan tâm chính sách & đầu tư dài hạn | |
| Cuthongthai.vn | Quản lý tài chính cá nhân, đầu tư, tích sản, phân tích chứng khoán | Người mới bắt đầu trên hành trình quản lý tài chính và đầu tư sinh lời | |
| Cộng đồng Facebook | Cộng đồng Tài chính cá nhân Việt Nam | Hỏi đáp, chia sẻ kinh nghiệm chi tiêu – đầu tư | Người thích học từ thực tế, giao lưu |
| Đầu tư chứng khoán F0 – F1 | Thảo luận cổ phiếu, doanh nghiệp | Người mới chơi chứng khoán | |
| Sách | Cha giàu cha nghèo – Robert Kiyosaki | Tư duy tài chính, độc lập tài chính | Người mới nhập môn tài chính cá nhân |
| Người giàu có nhất thành Babylon – George Clason | Bài học cổ điển về tiết kiệm, đầu tư | Người thích đọc nhẹ nhàng, truyền cảm hứng | |
| Tâm lý học tiền bạc – Morgan Housel | Tư duy & hành vi tài chính | Người muốn hiểu sâu bản chất của đồng tiền |
2.7. Thiết lập mục tiêu tài chính rõ ràng
Trả hết nợ là mục tiêu quá chung chung. Hãy làm nó trở nên cụ thể hơn, chẳng hạn: “Trả xong 30 triệu trong 5 tháng, mỗi tháng 6 triệu”.
Khi có mục tiêu rõ ràng, anh em sẽ thấy:
- Dễ lên kế hoạch
- Dễ theo dõi, điều chỉnh
- Và quan trọng nhất: Cảm giác chinh phục được từng bước nhỏ khiến anh em không bỏ cuộc giữa chừng.
2.8. Tự động hóa tài chính
Đây là thói quen giúp cắt được cảm xúc khỏi tài chính. Anh em hãy lập lịch tự động:
- Mỗi đầu tháng: Trích 30% lương trả nợ
- 10% chuyển sang tài khoản tiết kiệm
- Phần còn lại mới dùng để chi tiêu
Cú gọi đây là “lập trình lại tiền bạc”, để mình không tiêu hết rồi mới lo trả nợ.
>> Xem thêm: Hành trình quản lý tài chính cá nhân – Cú Thông Thái chỉ đường từ A-Z
3. Lời khuyên hữu ích cho ai đang vỡ nợ
Đây là một vài lời khuyên mà Cú dành cho anh em đang rơi vào tình cảnh “chạm đáy tài chính”:
3.1. Đừng hoảng loạn
Khi vỡ nợ, tâm lý đầu tiên là sốc, xấu hổ, sợ hãi. Nhưng càng cuống, càng dễ đưa ra quyết định sai (vay nóng, bán lỗ, trốn tránh…).
Hít sâu. Ghi ra tất cả những gì mình đang nợ, đối mặt với con số thật. Cái mình cần bây giờ là kế hoạch – không phải cảm xúc. Quan trọng là: Đừng hoảng loạn – hãy bình tĩnh nhìn lại toàn bộ bức tranh.
3.2. Liệt kê toàn bộ các khoản nợ
Cú gợi ý làm bảng như sau để kiểm soát mọi thứ rõ ràng:
| STT | Chủ nợ | Số tiền nợ | Lãi suất | Ngày đến hạn | Ghi chú |
| 1 | Ngân hàng A | 20,000,000 | 18%/năm | 15/08/2025 | Thẻ tín dụng |
| 2 | App vay X | 5,000,000 | 36%/năm | 10/08/2025 | Gấp, ưu tiên xử lý |
| 3 | Bố mẹ | 9,000,000 | 0% | Linh hoạt | Có thể thương lượng |
Phân loại nợ:
- Nợ lãi cao: Trả gấp
- Nợ người thân: Thương lượng giãn nợ
- Nợ không kiểm soát (app đen): Cần hỗ trợ pháp lý, tránh vay nối tiếp
3.3. Tuyệt đối không vay chỗ khác để trả nợ cũ
Vay chỗ này trả chỗ kia là bẫy quen thuộc khiến anh em nghĩ mình vẫn đang xoay sở ổn, nhưng thực chất là đang dấn sâu thêm.
Trừ khi đó là vay hợp lý, lãi thấp để gom trả hết nợ cao hơn (như hợp nhất nợ ngân hàng), còn lại thì nên tránh xa anh em ạ.
3.4. Tăng thu nhập là yếu tố sống còn
Anh em hãy tận dụng sức lao động của bản thân để tăng thêm thu nhập, có thế thì mới nhanh chóng trả được nợ, trả lại tự do tài chính cho bản thân. Anh em có thể:
- Làm thêm ngoài giờ, freelancer, chạy xe, bán hàng online.
- Dùng kỹ năng sẵn có để tạo thu nhập phụ (viết lách, dạy kèm, thiết kế, sửa đồ…).
- Nếu rảnh 3 – 4 tiếng/tuần → đủ để kiếm thêm 1 – 2 triệu/tháng → dùng để trả nợ.
Tăng thu nhập giúp rút ngắn thời gian thoát nợ và giảm cảm giác bị “kẹt cứng”.
3.5. Đừng chịu đựng một mình
Hãy chia sẻ với những người thân đáng tin – nhiều khi họ không giúp bằng tiền, nhưng có thể giúp lập kế hoạch, giữ tinh thần vững.
Nếu anh em bị nợ xấu, bị làm phiền quá mức, bị “đe dọa” hay thậm chí bị lừa đảo tài chính → hãy liên hệ luật sư, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để nhận được sự giúp đỡ chứ đừng chịu đựng một mình anh em nhé.
3.6. Tha thứ cho bản thân và bắt đầu lại
Quan trọng nhất – anh em cần nhớ 1 điều rằng: Vỡ nợ không phải là dấu chấm hết. Rất nhiều người từng phá sản, từng nợ cả trăm triệu, nhưng họ đứng lên được là vì họ không tự đày đọa mình bằng cảm giác tội lỗi.
Tài chính là hành trình dài. Hôm nay anh em vỡ nợ, nhưng nếu anh em mạnh mẽ đứng dậy và đi đúng hướng thì 1-2 năm sau có thể đã sạch nợ, có dư, và mạnh mẽ hơn rất nhiều.
4. Kết luận
Thoát khỏi cảnh nợ nần không phải chuyện một sớm một chiều, và Cú biết rõ – có những tháng anh em chỉ sống nhờ vào sự cầm cự. Nhưng quan trọng nhất, không phải là hiện tại anh em đang nợ bao nhiêu, mà là mỗi ngày mình có dám bước một bước nhỏ để thay đổi hay không. Từ việc ghi lại chi tiêu, học cách chia tiền, đến việc dũng cảm đối mặt với từng khoản nợ – đó đều là những lựa chọn của người muốn làm chủ cuộc sống thay vì bị tài chính dẫn dắt.
Cú tin rằng, chỉ cần anh em kiên trì làm đúng, làm đều 8 thói quen tài chính giúp thoát nợ bên trên thì nợ sẽ không còn là cái bóng đè, mà chỉ là một giai đoạn đã qua và tương lai phía trước sẽ nhẹ đầu, vững vàng và dư dả hơn nhiều.
Anh em có thể sử dụng App Cú Thông Thái – SStock để theo dõi tiến trình trả nợ, nhắc lịch và quản lý chi tiêu để không bị dính vào “vòng xoáy nợ nần” nhé. Chúc anh em thành công!