Tại sao cần lập quỹ lương hưu và quỹ sớm cho con? Cách lập quỹ nhận lãi kép

Khi còn trẻ, nhiều người thường nghĩ chuyện “lập quỹ hưu trí” hay “dành dụm cho con” còn xa vời lắm, lo cơm áo gạo tiền trước mắt đã đủ mệt rồi. Nhưng thực tế, tài chính tuổi già và tương lai của con cái không chờ ai cả. Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số, trong khi các quỹ lương hưu truyền thống ngày càng căng thẳng. Vậy tại sao cần lập quỹ lương hưu và quỹ sớm cho con? Cách lập quỹ nhận lãi kép như thế nào? Cú Thông Thái sẽ giải đáp!

1. Thách thức nghiêm trọng của quỹ lương hưu truyền thống

Thực trạng ở Việt Nam

Cứ nghĩ lương hưu là “của để dành” an toàn, nhưng thực tế không hề màu hồng. Ở Việt Nam, nhiều anh em vẫn nghĩ: “Thôi đóng bảo hiểm xã hội rồi, nghỉ hưu có lương Nhà nước lo”. Nhưng thực tế không đơn giản vậy.

Cụ thể:

• Dân số đang già hóa nhanh chóng: Năm 2023, cứ 100 người trong độ tuổi lao động thì đã có hơn 50 người phụ thuộc (trẻ em và người già). Dự báo đến năm 2036, Việt Nam sẽ bước vào giai đoạn dân số già.
• Quỹ BHXH có nguy cơ mất cân đối: Báo cáo cho thấy đến năm 2034, quỹ hưu trí và tử tuất có thể bắt đầu chi nhiều hơn thu. Nếu không cải cách, đến năm 2050 quỹ sẽ “cạn” – lúc đó những người trẻ hôm nay sẽ thành… “người hưu trí bất đắc dĩ”.
• Tỷ lệ tham gia thấp: Nhiều lao động tự do, nông dân, người làm gig (shipper, chạy xe công nghệ) không tham gia bảo hiểm. Tức là, một bộ phận lớn dân số khi về già sẽ không có lương hưu, chỉ trông chờ vào con cháu hoặc tiết kiệm tự thân.

Nguy cơ lớn ở Việt Nam không chỉ là thiếu tiền hưu, mà còn rơi vào cảnh “già trước khi giàu” – chưa kịp tích lũy tài chính đã phải lo dưỡng già.

Lấy ví dụ ở Đức – nền kinh tế số 1 châu Âu – năm 2024 họ đã phải bù lỗ quỹ lương hưu gần 118 tỷ Euro, tương đương một phần tư ngân sách liên bang. Nguyên nhân? Người già thì sống lâu hơn, người trẻ đi làm thì ít dần. Một phương trình đơn giản: “người rút nhiều hơn người nộp” → quỹ thâm hụt là điều tất yếu.

Nếu anh em nghĩ chuyện này xa xôi thì thử tưởng tượng: bạn nhận lương hưu 5 triệu/tháng, nhưng thế hệ con cháu sau này phải è cổ đóng 10 triệu/tháng thuế để nuôi hệ thống ấy. Ai nghe cũng thấy “không ổn lắm”.

Bài học từ các quốc gia khác 

Thực ra, chuyện lập quỹ cho con hay quỹ hưu trí cá nhân không phải “đặc sản” riêng của Đức. Ở Mỹ, nhiều gia đình đã quen với việc mở tài khoản 529 College Savings Plan cho con ngay từ khi mới sinh, để sau này đủ tiền đi học đại học mà không phải vay nợ chồng chất. 

Ở Nhật, người dân rất chuộng hình thức tích lũy NISA (tài khoản đầu tư miễn thuế), cứ đều đặn bỏ tiền nhỏ hàng tháng để dành cho tuổi già. Ngay tại Singapore, chính phủ còn có chương trình CPF – Central Provident Fund, vừa là quỹ hưu trí, vừa là “tài khoản đa năng” để người dân dùng cho giáo dục, y tế, nhà ở.

Điểm chung của tất cả những quốc gia này là: Họ đều khuyến khích (hoặc buộc) người dân bắt đầu từ sớm. Dù số tiền đóng ban đầu nghe rất nhỏ – vài chục đô la hay vài trăm nghìn đồng – nhưng theo thời gian, nhờ lãi kép, nó trở thành khoản tích lũy khổng lồ. 

Và quan trọng hơn, nó tạo ra một thói quen tài chính có kỷ luật: bớt sống theo kiểu “thích gì tiêu đó”, mà thay vào đó là biết dành dụm cho những mục tiêu dài hạn.

2. Giải pháp lập quỹ sớm: Bảo vệ tài chính tương lai cho thế hệ kế tiếp

Ví dụ ở Đức

Nước Đức đã có sáng kiến khá thú vị: Mỗi trẻ em từ 6–18 tuổi được chính phủ Đức tặng 10 Euro/tháng để đầu tư vào chứng khoán dài hạn. Nghe thì ít, nhưng “ít mà lâu năm” lại hóa ra nhiều. 

Giả sử số tiền này sinh lời 7%/năm, khi bé 18 tuổi, tài khoản đã có gần 3.000 Euro. Không đủ mua ô tô, nhưng ít ra đủ để bé hiểu “đầu tư sinh lời là có thật” và bắt đầu biết quản lý tiền bạc từ nhỏ.

Ý tưởng lập quỹ sớm cho các gia đình Việt

Cú thấy chúng ta không cần chờ đợi và phụ thuộc Nhà nước, mà bất gia đình người dân Việt Nam nào cũng có thể chủ động ngay từ hôm nay bằng cách:

• Lập quỹ hưu cá nhân: mỗi tháng bỏ ra một khoản cố định (ví dụ 1–2 triệu) vào đầu tư quỹ, cổ phiếu dài hạn hoặc vàng.
• Quỹ cho con: khi con còn nhỏ, bố mẹ có thể đều đặn gửi 300.000–500.000 đồng/tháng. Đến lúc con 18 tuổi, khoản này không chỉ là “tiền học phí nâng cấp” mà còn là bài học quản lý tài chính đầu đời.

Ví dụ: 500.000 đồng/tháng đầu tư với lãi kép 7%/năm, sau 18 năm con sẽ có khoảng 220 triệu. Số tiền này có thể lo học đại học, khởi nghiệp nhỏ, hoặc làm vốn tích lũy tiếp.

>> Nguồn tham khảo: Sợ vỡ quỹ lương hưu, nền kinh tế số 1 Châu Âu phát 1,5 tỷ Euro cho trẻ em chơi chứng khoán

3. Tại sao cần lập quỹ lương hưu và quỹ sớm cho con? Cách lập quỹ nhận lãi kép

Câu trả lời ngắn gọn: chúng ta phải làm việc này từ sớm đơn giản là để hưởng lãi kép. Einstein gọi lãi kép là “kỳ quan thứ 8 của thế giới” cũng không phải vô cớ.

Hãy thử một phép tính đơn giản:

• Nếu mỗi tháng bạn đều đặn bỏ ra 1 triệu đồng vào quỹ đầu tư với lợi nhuận trung bình 7%/năm, sau 30 năm bạn sẽ có gần 1,2 tỷ đồng.
• Nhưng nếu bạn “quên mất”, mãi đến năm 40 tuổi mới bắt đầu thì sau 20 năm tích lũy, con số chỉ vỏn vẹn khoảng 360 triệu khi nghỉ hưu.

=> Sự khác biệt gần 1 tỷ đồng chỉ vì bạn bắt đầu sớm hơn… 10 năm.

Ngoài ra, lập quỹ từ sớm cũng giống như tập gym: không phải ngày một ngày hai thấy ngay cơ bắp, nhưng kiên trì sẽ “chắc nịch” về lâu dài. Ngoài khoản tiền tích lũy, giá trị lớn hơn chính là thói quen tài chính kỷ luật. Khi gia đình bắt đầu quỹ từ sớm, mọi người sẽ học cách:

• Tiết chế chi tiêu bốc đồng (bớt vài cốc trà sữa, bớt một hai buổi cà phê “chanh sả”).
• Thay vào đó là đầu tư cho tương lai.
• Và quan trọng, giảm lệ thuộc vào lương hưu từ Nhà nước vốn ngày càng gồng gánh nặng an sinh.

Nói cách khác: lập quỹ sớm là vừa xây “cơ bắp” tài chính cho mình, vừa truyền lại cho con cái một lối sống tài chính lành mạnh – đó mới là tài sản quý nhất.

So sánh sức mạnh lãi kép: Bắt đầu sớm và muộn

Giả sử: mỗi tháng bạn bỏ vào quỹ 1 triệu đồng, lợi nhuận trung bình 7%/năm, lãi tái đầu tư liên tục đến năm nghỉ hưu (khoảng 60 tuổi). Ta có bảng sau:

Tuổi bắt đầu	Số năm đầu tư	Tổng vốn bỏ ra	Giá trị quỹ khi 60 tuổi	Chênh lệch
25 tuổi	35 năm	420 triệu	~1,6 tỷ	Gấp 4 lần vốn
35 tuổi	25 năm	300 triệu	~630 triệu	Gấp 2 lần vốn
45 tuổi	15 năm	180 triệu	~280 triệu	Chỉ hơn vốn chút xíu
55 tuổi	5 năm	60 triệu	~70 triệu	Gần như… giữ tiền hộ

Thông điệp rút ra:

• Càng sớm càng lời: Bắt đầu từ 25 tuổi, đến khi 60 bạn có gần 1,6 tỷ – tha hồ thong thả tuổi già.
• Đợi muộn mới làm: 45 tuổi mới “chợt nhớ ra”, thì sau 15 năm chỉ có tầm 280 triệu – đủ lo vài năm thuốc thang, chứ không thể gọi là “tự do tài chính”.
• 55 tuổi mới bắt đầu: coi như “gửi tiết kiệm cao cấp”, lợi nhuận không đáng kể.

Lập quỹ nhận lãi kép dễ dàng ngay trên app Cú Thông Thái

Nghe thì to tát, nhưng thực ra bắt đầu lập quỹ cho con hay quỹ hưu trí cho bản thân chưa bao giờ tiện như bây giờ. Ngay trong App Cú Thông Thái, bạn có thể:

• Tạo quỹ riêng biệt: Quỹ “Học đại học cho con”, “Du lịch hưu trí cho bố mẹ” hay “An nhàn tuổi già” – muốn đặt tên gì cũng được.
• Thiết lập mức đóng góp định kỳ: ví dụ 1.000.000 đồng/tháng, app sẽ tự nhắc nhở và ghi nhận tiến trình cho bạn.
• Theo dõi tiến độ rõ ràng: biểu đồ trực quan cho thấy sau 5 năm, 10 năm, 20 năm thì quỹ của bạn đã phình ra bao nhiêu nhờ lãi kép.
• Điều chỉnh linh hoạt: nếu tháng nào thu nhập tốt hơn, bạn có thể tăng mức đóng; còn khó khăn thì giảm bớt mà vẫn duy trì đều đặn.

Lập quỹ giống như trồng cây: gieo hạt hôm nay, vài năm sau mới được bóng mát. Nhưng với app Cú Thông Thái, bạn vừa có “sổ tay gieo hạt” vừa có “bản đồ tăng trưởng”, giúp nhìn rõ con đường đến tự do tài chính của gia đình.

Link Download App Cú Thông Thái giúp Tích sản nhẹ nhàng – Kết quả huy hoàng cho tới khi nghỉ hưu, con cháu trưởng thành ở đây nha:

• Link web: https://app.sstock.com.vn 
• CH Play/Android: TẠI ĐÂY
• iOS/App Store: TẠI ĐÂY

Xem hướng dẫn Lập quỹ tích sản chi tiết trên App Cú Thông Thái tại đây: 

4. Kết luận

Trong bối cảnh dân số già đi nhanh, hệ thống lương hưu công dễ “đuối”, thì tự lập quỹ chính là cách mỗi gia đình chủ động bảo vệ mình. Quỹ lương hưu cho bố mẹ, quỹ tích lũy cho con cái – nghe thì to tát, nhưng thực ra chỉ cần bắt đầu bằng những khoản nhỏ, kiên trì và có kỷ luật.

Nói gọn lại: hãy coi quỹ sớm như chiếc ô che mưa nắng tài chính cho cả hai thế hệ. Bắt đầu hôm nay, bạn sẽ cảm ơn chính mình trong 20–30 năm tới.