Hướng dẫn đầu tư chứng khoán từ A-Z cho người mới bắt đầu
Anh em đang muốn đầu tư sinh lời từ chứng khoán nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu? Cũng chưa hiểu rõ về thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay? Vậy thì đừng bỏ qua bài viết Hướng dẫn đầu tư chứng khoán từ A-Z này của Cú nhé!
Phần 1. Tìm hiểu đầu tư chứng khoán là gì? Có bao nhiêu loại?
Mở đầu bài hướng dẫn đầu tư chứng khoán này, Cú sẽ cùng anh em làm rõ những khái niệm cơ bản nhất.
Chứng khoán là một loại hàng hóa đặc biệt. Thể hiện bằng hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử. Nhằm xác nhận quyền sở hữu của chúng ta đối với tài sản/phần vốn của tổ chức phát hành.
Chứng khoán bao gồm 04 loại: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh.
Loại 1: Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một trong những các loại chứng khoán Việt Nam được nhiều người biết và quan tâm nhất hiện nay. Để hiểu rõ về cổ phiếu là gì, chúng ta sẽ cùng tham khảo ví dụ cụ thể dưới đây nhé!
Giả sử anh em quyết định thành lập một Công ty để kinh doanh món “Trà Đá” gia truyền của gia đình. Anh em đăng ký thành lập công ty cổ phần “Trà Đá” với vốn điều lệ là 100 tỷ đồng.
Công ty có 3 cổ đông là anh/em, Mẹ và Em gái. Giá trị ban đầu là 10,000 VNĐ/Cổ phần. anh em định giá góp vốn bằng nhà, một số trang thiết bị bàn ghế, một phần tiền để mua trà nguyên liệu và trả lương nhân viên.
Tổng giá trị của những tài sản này là 100 tỷ đồng.
Sau khi đăng ký thành lập công ty và làm các thủ tục góp vốn xong thì có trong tay 10,000,000 cổ phần. Tức là 100 tỷ /10,000 đồng.
Tiếp theo anh em tìm ra người mua quan tâm tới cổ phần của công ty mình. Số cổ phần này có thể anh em cho người khác qua Sàn niêm yết khi anh em niêm yết công ty của mình trên sàn giao dịch. Và đó gọi là cổ phiếu.
Loại 2: Trái phiếu là gì:
Trái phiếu là cái tên thứ 2 trong các loại chứng khoán Việt Nam phổ biến hiện nay, hay còn gọi là chứng khoán nợ.
Cú sẽ tiếp tục với ví dụ phía trên:
Vì Trà ngon – Khách đông, anh em cần thêm tiền để mở rộng kinh doanh. Giả sử người chú giàu có của anh em cho anh em vay 500 triệu với lãi suất 15% một năm. Anh em sẽ phát hành thêm một khoản Trái phiếu trị giá 50 tỷ với lãi suất 15% một năm.
Vậy là Công ty anh em có Tổng số Vốn là 150 tỷ đồng = 100 tỷ tiền từ Vốn cổ phần + 50 tỷ từ Vốn Trái phiếu (là một khoản nợ) mà ông chú cho vay.
Một điểm nữa của loại chứng khoán Việt Nam này anh em cũng cần lưu ý. Đó là công ty anh em sẽ phải ưu tiên chi trả khoản 50 tỷ cho Trái phiếu của ông Chú giàu có trước. Sau đó mới chia lợi nhuận cho các cổ đông nắm giữ cổ phiếu.
Loại 3: Chứng khoán Phái sinh là gì:
Chứng khoán phái sinh là cái tên thứ 2 các loại chứng khoán Việt Nam được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Để biết chứng khoán phái sinh là gì, chúng ra sẽ tiếp tục với ví dụ kinh doanh trà đá nhé.
Giả sử, anh hàng xóm của anh em thấy công ty Trà Đá của anh em làm ăn rất tốt. Anh phân tích thấy rằng cổ phiếu của công ty anh em sẽ tăng. Cụ thể từ 10,000 đồng/Cổ phần tăng lên 50,000 đồng/Cổ phần trong năm tới.
Vì vậy, anh ta đi tìm một Công ty cung cấp Sản phẩm phái sinh cho cổ phần của Công ty anh em. Sau đó đăng ký mua Hợp đồng tương lai Quyền chọn Mua giá 15,000 đồng/Cổ phần trong năm tới. Anh ta chỉ phải chi trả 2,000 đồng cho mỗi một quyền chọn này.
Tức là sang năm dù cổ phiếu của anh em tăng hay giảm, anh ta vẫn có quyền mua cổ phiếu của anh em. Mua với giá 15,000 đồng/Cổ phần từ Công ty cung cấp Sản phẩm phái sinh kia.
Sang năm sau:
– Nếu cổ phiếu không tăng giá mà vẫn giữ nguyên giá thì Anh hàng xóm bị lỗ 5,000 đồng/cổ phần (=15,000 – 10,000)
– Nếu cổ phiếu tăng lên như anh ta dự báo thì anh ta lãi 35,000 đồng/cổ phần (=50,000 – 15,000)
Anh em thấy không nào, vốn ban đầu bỏ ra chỉ 2,000 đồng mà lãi tới 35,000 đồng. Nếu dự đoán đúng thì tỷ lệ lợi nhuận của anh ta lên tới 17,5 lần. Đây chính là điểm mà phái sinh nổi bật giữa các loại chứng khoán Việt Nam hiện nay
Loại 4: Chứng Chỉ Quỹ là gì:
Giả sử sau khi anh em kinh doanh được 2 năm. Anh hàng xóm thắng đậm nhờ cổ phiếu Công ty Trà Đá của anh em tăng giá lên 50,000 đồng/CP.
Anh ta quyết định thành lập một công ty riêng chuyên đi đầu tư vào ngành Trà Đá. Gọi là Công ty Quản lý Quỹ Trà Đá. Rồi thu hút vốn của các nhà đầu tư khác bằng khả năng đầu tư xuất sắc của mình.
Công ty của anh hàng xóm phát hành chứng chỉ quỹ. Gọi là quỹ trà đá 1, có giá trị 500 tỷ đồng cho các nhà đầu tư để huy động vốn. Quỹ này chuyên đi đầu tư vào ngành Trà Đá tiềm năng như công ty của anh em.
Anh ta niêm yết cổ phiếu của Quỹ Trà Đá 1 đó lên sàn. Nó được gọi là Chứng chỉ quỹ cho ngành Trà Đá. Khi thành công, anh ta có thể tiếp tục mở thêm Quỹ Trà Đá 2, 3 để sinh lời. Đó chính là chứng chỉ quỹ, một trong các loại chứng khoán Việt Nam phổ biến hiện nay.
Vậy chúng ta đã cùng nhau điểm qua 4 loại chứng khoán Việt Nam cơ bản rồi đấy.
Đầu tư chứng khoán là anh em sẽ lựa chọn đầu tư vào 4 sản phẩm này. Nhà đầu tư sẽ nhận được lợi ích từ việc chứng khoán biến động giá trên thị trường và cổ tức, lãi vay từ doanh nghiệp.
Tiếp tục bài viết hướng dẫn đầu tư chứng khoán, Cú sẽ chuyển sang phần mà khá nhiều anh em quan tâm. Những phần này sẽ liên quan trực tiếp đến quá trình đầu tư của anh em.
Tuy nhiên, bài viết dành cho những anh em mới bắt đầu và muốn tìm hiểu từ căn bản. Nên nếu phần nào đã biết, anh em có thể bỏ quan và xem phần tiếp theo nhé.
Phần 2. Cách Giao dịch chứng khoán và Những Công cụ cần thiết
Chúng ta sẽ cùng nhau đi vào một phần quan trọng trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Đây là những kiến thức căn bản đầu tiên về đầu tư chứng khoán cho người mới. Cùng Cú tìm hiểu chi tiết từng bước nhé!
1. Mua bán chứng khoán, hay giao dịch chứng khoán ở đâu?
Có 3 nơi ở Việt Nam mà anh em có thể giao dịch chứng khoán là:
1) Sở giao dịch Chứng khoán Thành Phố Hồ Chí Minh – HOSE: https://www.hsx.vn/
2) Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội – HNX: https://www.hnx.vn/vi-vn/
Việc giao dịch chứng khoán ở trên hai sàn này khá đơn giản. Anh em chỉ việc mở một Tài khoản chứng khoán để giữ chứng khoán và tiền. Sau đó thực hiện giao dịch qua đó.
3) Sàn OTC ở các Công ty Chứng khoán hoặc tại Doanh nghiệp đó. Chứng khoán những công ty chưa niêm yết hoặc chuẩn bị niêm yết sẽ được giao dịch tại đây.
Anh em có thể mua chứng khoán thông qua môi giới giống như đi mua Bất động sản. Họ giúp anh em kết nối và làm thủ tục chuyển nhượng tại Công ty chứng khoán. Họ hay tập trung ở Công ty chứng khoán lớn và ở chính công ty mà anh em muốn mua cổ phiếu.
Có thể anh em sẽ thắc mắc?
Tại sao lại đi mua những cổ phiếu chưa niêm yết làm gì? Mua xong phải đi tìm người bán vất vả, rồi bán cho ai?
Có 1 số cách đầu cơ với cổ phiếu chưa niêm yết, và Cú sẽ cho anh em một ví dụ nhé:
Trong năm 2015 – 2016, cổ phiếu của những công ty chưa niêm yết được định giá thấp. Sau khi lên sàn giá tăng khá nhiều nên được săn lùng.
VD: Cổ phiếu của Tổng Công ty Bia – Rượu – Nước Giải Khát Sài Gòn giá OTC là 70,000 đồng – 90,000 đồng/Cổ tại thời điểm đó. Rất nhiều Nhà đầu tư đã đánh cược rằng nó sẽ tăng giá mạnh khi niêm yết.
Và sự thực là như vậy. Khi chào sàn, giá khởi điểm của SAB là 110,000 đồng/Cổ phiếu. Sau đó tăng vọt lên 200,000 đồng rồi đạt đỉnh điểm lên 325,000 đồng. Điều này giúp cho các cổ đông lãi lớn.
Một ví dụ khác cho thấy mỗi chiến thuật chỉ có hiệu quả trong giai đoạn nhất định.
Năm 2017 – 2018 thì ngược lại, nhiều cổ phiếu đã được các chủ doanh nghiệp định giá rất cao từ trước khi niêm yết. (Họ hiểu cách thị trường đang ưa chuộng và tạo ra món ăn phù hợp cho thị hiếu của thị trường)
Cổ phiếu TCB – Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam là một ví dụ cụ thể. Trước khi niêm yết, TCB được các tổ chức định giá 128.000 đồng/Cổ phiếu. Lên sàn xong là TCB chỉ có cắm mặt rơi hơn 20%.
Sau khi lên sàn, TCB cũng chia thưổ phiếu, tăng vốn nhưng không nâng đỡ nổi giá cổ phiếu. Quả đắng dành cho những người mua OTC đợi lên sàn. Còn những người bán sớm trước khi lên sàn lại là những người có lợi.
Vậy nên, anh em cần thuộc các bài chơi này khi chọn mua cổ phiếu OTC với đánh giá kỹ lưỡng.
2. Tài khoản chứng khoán là gì?
Trước khi muốn mua bán chứng khoán phải có tài khoản giao dịch. Nó giống như tài khoản ngân hàng của anh em. Nhưng thay vì ngân hàng cung cấp thì công ty chứng khoán cung cấp.
Anh em có thể mở nhiều tài khoản chứng khoán ở nhiều vông ty chứng khoán khác nhau. Tuy nhiên hiện nay có rất nhiều công ty chứng khoán trên thị trường. Vì vậy cũng không thể tránh khỏi những công ty thiếu tính an toàn. Anh em có thể cân nhắc lựa chọn.
Hoặc tham khảo video mở tài khoản chứng khoán online của Cú để cân nhắc.
Video này được Cú xây dựng dựa trên 2 tiêu chí:
– Tiêu chí 1: Thuộc top 10 công ty chứng khoán lớn nhất thị trường.
– Tiêu chí 2: App hoàn toàn sử dụng được online. Từ việc đăng ký, xác nhận tài khoản, giao dịch hoàn toàn trên online trên điện thoại.
Tất nhiên sẽ đảm bảo tính năng phải ngon, mượt, phong phú cho anh em sử dụng.
Còn thủ tục mở tài khoản chứng khoán thì rất đơn giản. Cú sẽ hướng dẫn anh em trong bước tiếp theo của bài hướng dẫn đầu tư chứng khoán này nhé.
3. Mở tài khoản chứng khoán ở đâu tốt nhất?
Có tới hơn 70 công ty chứng khoán trên thị trường cung cấp dịch vụ này. Tuy nhiên, Cú khuyên anh em chỉ nên lựa chọn khoảng 10 công ty để mở tài khoản. Đó là nhóm 10 công ty chứng khoán có thị phần lớn nhất. Tổng nhóm này chiếm hơn 60% thị phần.
Họ sẽ tồn tại và phát triển cùng với thị trường. Tài khoản của anh em sẽ an toàn hơn.
Còn lại hơn 60 công ty chứng khoán còn lại thì sao? Hầu hết họ đều thua lỗ hoặc đang khó khăn để cầm cự trên thị trường. Khả năng họ sẽ biến mất hoặc bán lại trong thời gian tới. Có khá nhiều nhà đầu tư đã mất tiền vì mở tài khoản ở những công ty này.
Vì vậy, Cú sẽ chỉ cho anh em cách tìm những công ty chứng khoán tốt nhất. Đây là danh sách 10 công ty chiếm thị phần lớn nhất HSX – Sàn Chứng Khoán Hồ Chí Minh. Anh em có thể truy cập ở đường link này:
https://www.hsx.vn/Modules/StockMember/Web/BrokerageReport
Anh em sẽ tra thấy thông tin được thống kê và công bố của HSX về thị phần môi giới gần nhất.
Sau đó chọn khung thời gian là Năm hoặc Quý gần nhất và bấm vào Xem kết quả.
Anh em sẽ có Danh sách mới nhất của Top 10 công ty chứng khoán. Đó là công ty có thị phần lớn nhất sàn HSX về cổ phiếu và chứng chỉ quỹ.
4. Mở tài khoản chứng khoán như thế nào?
Sau khi đã có danh sách các công ty tốt nhất ở trên thì anh em bấm vào tên của từng công ty. Ví dụ, Cú chọn SSI – CTCP Chứng Khoán Sài Gòn. Anh em có thể thấy website của công ty ở trên. Sau đó tìm tới mục Mở Tài Khoản hoặc gọi cho số Hotline.
Việc mở tài khoản sẽ được nhân viên Môi giới hướng dẫn chi tiết và rất đơn giản. Anh em chỉ cần có Chứng minh nhân dân/Hộ chiếu nếu đến trực tiếp. Hoặc có thể Ký từ xa (yêu cầu có giấy xác nhận chữ ký của địa phương).
1 Tip là anh em nên mở tài khoản ở ít nhất 03 Công ty chứng khoán khác nhau. Như vậy sẽ nhận được nhiều thông tin hơn, so sánh được phần mềm giao dịch và dịch vụ. Sau đó có thể lựa chọn công ty nào tin tưởng để giao dịch lâu dài.
5. Giao dịch chứng khoán phải mất những loại phí gì?
Trong nhiều video hướng dẫn đầu tư chứng khoán của Cú có nhiều anh em hỏi về vấn đề này. Phí của việc giao dịch chứng khoán khá đơn giản. Có những loại phí sau:
- Phí giao dịch chứng khoán cơ sở: 0.15% – 0.4% cho một lần giao dịch.
- Phí giao dịch chứng khoán phái sinh: 1000đ – 5000đ/Hợp đồng.
- Thuế thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán: 0.1%/giao dịch.
- Thuế thu nhập từ việc nhận cổ tức bằng tiền mặt: 5%.
Rất rẻ so với việc mua bán những tài sản khác như Bất động sản, Hàng hóa… Mà tiềm năng sinh lời rất lớn. Trên website của các Công ty chứng khoán có thể thấy Biểu phí.
Vậy là anh em đã hiểu cách lựa chọn công ty chứng khoán tốt nhất để mở tài khoản. Cũng như một số thông tin cơ bản về mở tài khoản và phí giao dịch. Cùng Cú tiếp tục những phần sau của bài Hướng dẫn đầu tư chứng khoán nhé!
6. Hướng dẫn đặt lệnh trong đầu tư chứng khoán.
Trong phần này, Cú sẽ đi qua những công cụ cần thiết cho việc giao dịch. Cú sẽ không hướng dẫn cách thức đặt lệnh vì có thể tìm thấy ở rất nhiều nơi như là lệnh ATO, ATC, thời giao giao dịch, bước giá.
Cách thức đặt lệnh chứng khoán như thế nào đã được Công ty chứng khoán hướng dẫn chi tiết.
Ví dụ như ở đây là hướng dẫn của Công ty chứng khoán Techcombank: https://www.tcbs.com.vn/vi_VN/ho-tro/chi-tiet?chuyen-muc=5&url=cac-loai-lenh-giao-dich chung-khoan.
Hướng dẫn giao dịch chứng khoán của Công ty chứng khoán VPS:
https://www.vps.com.vn/Sites/QuoteVN/SiteRoot/documents/HDSD_TinhNangDatLenhFSweb.pdf
Tiếp theo, Cú sẽ chỉ cho anh em những kiến thức mà anh em không tìm thấy ở nơi nào khác.
7. Các công cụ hỗ trợ cho giao dịch.
- Điều đầu tiên là bảng giá chứng khoán, Cú thường sử dụng bảng giá của HSC. Link: http://priceonline.hsc.com.vn/
Ngoài ra anh em cũng có thể tham khảo bảng giá ở nhiều website khác. Chẳng hạn như của bên Tcbs, VPS hay VNDirect,…. Và ngay tại chính website của công ty chứng khoán anh em mở tài khoản.
- Ngoài ra, anh em cần quan tâm tới một số công cụ hỗ trợ đắc lực nữa như Trading view:
Anh em có thể tìm thấy mọi loại chứng khoán, tài sản, tiền tệ,… trên trang web này. Cùng với đó là mọi công cụ kỹ thuật cần thiết. Đặc biệt những tin tức liên quan tới loại tài sản đó cũng được update thường xuyên.
Quan trọng nhất là Công cụ này có tính năng Ghi Chú (Take Notes). Anh em có thể dùng để ghi nhật ký giao dịch hàng ngày của mình.
Việc ghi lại Nhật ký cho mỗi giao dịch hàng ngày là điều kiện tiên quyết để anh em có thể tiến bộ hàng ngày. Không những thế, theo dõi sát sao quá trình đầu tư còn nâng cao dần khả năng của bản thân.
- Tin tức mới nhất và khách quan, đa chiều từ tập đoàn hàng đầu Reuters: https://www.reuters.com/
- Trang thông tin của Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ về các chính sách khi thay đổi. Chúng luôn có tác động mạnh tới thị trường tài chính: https://www.federalreserve.gov/default.htm
- Lịch các sự kiện ảnh hưởng tới thị trường tài chính thế giới: https://www.forexfactory.com/calendar.php
- Trang tin tài chính – chứng khoán: http://cafef.vn/
- Diễn đàn chứng khoán lâu đời, các thông tin chính thức và tin đồn đều có ở đây. http://f319.com/
- Ngoài ra còn có trang web của những công ty chứng khoán. Anh em có thể đăng ký để nhận thông tin cập nhật miễn phí. Thông tin sẽ được cập nhật hàng ngày, hoặc mỗi khi có sự kiện mới.
Ví dụ như: SSI, Vnds, VPS,…
- Tuy nhiên, hãy rất thận trọng khi đọc những lời phân tích của các công ty này. Hiếm khi họ dự đoán đúng thị trường. Đặc biệt khi tất cả các công ty chứng khoán cùng đồng thuận là thị trường sẽ tăng hoặc giảm. Vì khi đó thường là thị trường sắp đảo chiều.
- Trang web chính của những công ty anh em đầu tư có thể quan tâm
Ví dụ như (SAB:HOSE): http://www.sabeco.com.vn/trang-chu
- Trang website của Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước để xem thông tin quản lý, xử phạt: http://www.ssc.gov.vn
- Trang website của Tổng cục Thống kê để theo dõi vĩ mô, GDP, lạm phát, ngoại thương: https://www.gso.gov.vn
- Trang website của Ngân hàng nhà nước theo dõi tỷ giá, ngoại hối,… https://www.sbv.gov.vn/
Phần 3. Lựa chọn phương pháp – Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Một phần cũng vô cùng quan trọng trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Nó sẽ giúp anh em tránh khỏi sai lầm không đáng có. Đồng thời giảm sự tiêu tốn của anh em rất nhiều thời gian và tiền bạc thời gian đầu.
Đó là việc lựa chọn phương pháp đầu tư. Nó phải phù hợp với đặc điểm, tâm lý và tính cách của anh em. Có thể giai đoạn đầu anh em sẽ phải thử tất cả các phương pháp. Sau đó rút ra một phương pháp hiệu quả nhất cho bản thân.
Khi bắt đầu giao dịch trên thị trường chứng khoán, anh em sẽ nghe thấy rất nhiều phương pháp hấp dẫn. Tuy nhiên chúng có thể trái ngược nhau, thậm chí và có vẻ hấp dẫn lạ kỳ. Chẳng hạn như:
- Đầu tư vào chứng chỉ quỹ.
- Đầu tư vào cổ phiếu tăng trưởng.
- Đầu cơ hàng ngày với chứng khoán phái sinh và chứng khoán thanh khoản tốt.
- Đầu tư vào cổ phiếu định giá thấp.
- Đầu tư theo phương pháp của các tỷ phú Warren Buffett, Benjamin Graham, Phillip Fisher… . Về phần này Cú đã làm những video hướng dẫn mà anh em có thể xem trên kênh của Cú VNINVESTOR – Cú Thông Thái.
- Đầu tư theo mô hình sóng Elliot, sóng Dow…
- Đầu tư theo Phương pháp CANSLIM, theo mô hình chiếc hộp.
- Còn có người tạo ra cả bảng tuần hoàn chứng khoán. Hoặc chiêm tinh chứng khoán, xem sao đánh chứng khoán. Cá nhân Cú thấy cực kỳ nhảm nhí, anh em nên thận trọng và chọn lọc.
- Hay chỉ đơn giản là đầu tư theo lời đồn và lời khuyên của người khác. Thông thường đầu tư như vậy rất dễ bị thua lỗ nhanh và nặng nề nhất.
Cú khuyên anh em nên thử tất cả những cái đó với tâm lý thận trọng. Cũng với đó là số tiền thử nghiệm rất nhỏ đủ để trải nghiệm. Anh em sẽ nhận ra rằng mỗi phương pháp này có hiệu quả tới đâu. Từ đó dần biết được phương pháp nào phù hợp với mình.
Bản thân Cú cũng đã thử tất cả những cách này. Cuối cùng rút ra phương pháp cho riêng mình là phương pháp đầu tư hàng ngày với chứng khoán phái sinh và chứng khoán tăng trưởng.
Cá nhân Cú có tâm lý rất vững và tuân thủ kỷ luật cao. Cú cũng có khả năng cảm nhận biến động của thị trường khá sát sau thời gian dài giao dịch. Do đó đặc biệt phù hợp với phương pháp này.
Trong quá trình thực hiện các phương pháp khác nhau, anh em sẽ gặp nhiều ”Giả thuyết”. Những giả thuyết đó có thể có lúc đúng, cũng có lúc sai. Quan trọng hơn là anh em sẽ phải rút lui nhanh trong trường hợp giả thuyếtcó dấu hiệu sai. Ngược lại nắm giữ đủ lâu để lợi nhuận của anh em đạt mức tối đa.
Về việc nắm giữ đủ lâu, anh em có biết Warren Buffett? Ông thường mua càng nhiều càng tốt và nắm giữ rất lâu. Cho tới khi cổ phiếu đó còn đáp ứng được những tiêu chí về đầu tư của ông.Cú đã có một video riêng về việc này “4 Nguyên Tắc Đầu Tư của Warren Buffett”. Anh em có thể xem trên kênh của tôi – Cú Thông Thái VNINVESTOR.
Phần 4. 3 Nguyên tắc để giao dịch chứng khoán thành công
Với 3 Nguyên tắc Quan trọng khi đầu tư chứng khoán, Cú đã kiếm ra tiền ngay cả khi thị trường đi xuống. Trong khi đó hầu hết những nhà đầu tư Cú biết đều thua lỗ. Cú sẽ chia sẻ với anh em ngay bây giờ
Nguyên tắc 1: Lãi suất kép – Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Chắc anh em đã từng nghe câu “Lãi suất kép là kỳ quan thứ 8 của nhân loại” của Albert Einstein. Nếu ví tiền bạc như cái cây, và anh em cần chăm sóc cái cây này sinh sôi nảy nở. Thì lãi suất kép chính là nguồn nước cần thiết. Nguồn nước này sẽ giúp tưới cho cây tiền bạc tăng trưởng của anh em mỗi ngày.
1. Hiểu về lãi suất kép:
Lãi Suất Kép hiểu đơn giản là sau khi lấy lãi về, góp vào tiền vốn, Sau đó tái đầu tư tất cả số tiền đó để tiếp tục sinh lời. Cái mà dân gian mình vẫn thường gọi là lãi mẹ đẻ lãi con đấy anh em.
Để rõ hơn, anh em hãy nhìn vào nhà đầu tư nổi tiếng và giàu có nhất thế giới. Đó là Warren Buffett, cùng em ông nói gì về lãi suất kép nhé.
Khi được hỏi về điều gì khiến ông trở thành một trong số những người đàn ông giàu có nhất thế giới? Ông ấy mỉm cười và nói rằng: Có 3 điểm cốt lõi sau đây:
– Thứ nhất, nước Mỹ có những cơ hội tuyệt vời.
– Thứ hai, nhờ gene tốt, tôi có thể sống lâu.
– Thứ ba, đó là lãi suất kép.
Anh em cùng nhìn vào kết quả đầu tư của ông chi tiết dưới đây nhé:
– Công ty Berkshire Hathaway của ông đã có tỷ suất sinh lời trung bình hàng năm là 20%. Con số này tính theo 1 năm nghe có vẻ không hấp dẫn lắm nhỉ?
Nhưng chúng ta đừng bị nó đánh lừa. Với lãi suất kép 20% mỗi năm, chỉ sau 13 năm liên tục thì tài sản của anh em có thể tăng lên gấp 10 lần. Gấp 10 LẦN anh em nhé.
Tức là 1 tỷ sẽ thành 10 tỷ sau 13 năm. Năm đầu tiên số lãi là 200 triệu, năm thứ 2 số lãi là 240 triệu. Tới năm thứ 13 số tiền lãi của riêng năm đó sẽ là 1,6 tỷ. Còn hơn cả số tiền gốc ban đầu.
Giả sử năm 1965 người ông thông thái của anh em gặp Warren Buffett. Ông của anh em quyết định đầu tư 10,000 đô la. Bằng chính số tiền tiết kiệm của gia đình vào Berkshire Hathaway để làm tài sản thừa kế cho anh em.
Thì tới năm 2019, sau 54 năm, số tiền thừa kế của anh em đã trở thành 188 triệu đô. Và tin tốt cho anh em là đã nằm trong Top những người giàu nhất thế giới. Muốn thành công, anh em phải tận dụng được nguyên lý này cho việc đầu tư của mình. Bằng cách tránh tối đa những thua lỗ lớn. Đồng thời tập trung vào việc tiền sinh ra tiền hàng năm.
2. Bảng tính lãi suất kép của Cú:
Cú có một món quà dành cho anh em ở đây. Link download bảng tính lãi suất kép mà Cú đã tính toán và lập ra:
Hãy sử dụng bảng excel ở đường link này để tự tính toán số tiền anh em dự tính đầu tư. Xem thử nó sẽ sinh lời thành bao nhiêu với công thức Cú đã làm cho anh em nhé.
Giả sử anh em sẽ đầu tư trong 9 năm với số tiền là 20,000,000 đồng. Lãi suất kép là 30%/năm.
Anh em nhập số tiền 20,000,000 đồng vào ô tính Cú để sẵn trong file.
Và tìm mức sinh lời ở dòng số 9 cũng như lãi suất ở cột 30%.
Anh em sẽ tìm thấy số 10.6045.
Tức là 1 đồng của anh em sẽ sinh lời thành 10.6045 đồng. Kết quả này có được sau 9 năm đầu tư với lãi suất kép là 30%.
Anh em thấy thế nào? Khi 20 triệu mà anh em bỏ ra hôm nay đã trở thành 212 triệu sau 09 năm đầu tư.
Gấp 10X lần, một con số ấn tượng đúng không nào?
Nếu anh em bỏ ra 2 tỷ thì sẽ thành 21.2 tỷ sau 09 năm đầu tư. Đó là cách mà những Nhà đầu tư giàu có nhất thế giới đang giúp cho bản thân họ. Cũng như hàng ngàn người khác trên thế giới cũng như Việt Nam giàu có mỗi ngày.
Vậy nên, một điều quan trọng nếu muốn thành công vượt trội trong đầu tư chứng khoán. Đó là anh em phải tận dụng được nguyên lý này cho việc đầu tư của mình. Hãy tránh tối đa những thua lỗ lớn. Và tập trung vào việc sinh lời đều đặn hàng năm, đễ lãi suất kép thực hiện sự diệu kỳ của nó.
Chắc hẳn anh em nắm được bí quyết thứ nhất về lãi suất kép mà Cú đề cập trong bài hướng dẫn đầu tư chứng khoán này. Giờ là lúc chúng ta chuyển sang bước tiếp theo để học cách thực hiện nó.
Nguyên tắc 2: Quản lý danh mục hiệu quả – Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Quản lý danh mục hay còn gọi là quản lý tài sản. Đó là việc chuyển đổi tài sản như Tiền, Chứng khoán cơ sở, Chứng khoán phái sinh để đảm bảo mức sinh lời tối đa. Tất cả chỉ để tập trung vào việc để lãi suất kép ở trên đều đặn và ổn định.
Vậy việc quan trọng nhất ở đây là anh em cần phải gì?
Đầu tiên, anh em cần học là chấp nhận thường xuyên những thua lỗ nhỏ thật nhiều.
Nghe có vẻ rất kỳ lạ phải không anh em?
Đúng vậy, câu cửa miệng của Cú là “Không thích lỗ nhỏ thì bị lỗ to”. Hãy coi việc quyết định sai, cắt lỗ là việc bình thường. Để anh em quen với việc đưa ra những quyết định nhanh chóng trong những tình huống thị trường đảo chiều đột ngột. Hoặc khi giả thuyết về đầu tư của anh em không đi đúng hướng như kỳ vọng.
Chứng khoán anh em mua tự nhiên sụt giảm bất ngờ. Và anh em không có thông tin nào cụ thể. Khi đó cần phải hành động thật nhanh chóng. Đó là tìm cách thoát khỏi vị thế bất lợi càng nhanh càng tốt.
Mấu chốt ở chỗ là gì? Tỷ lệ lỗ càng nhỏ, anh em sẽ dễ dàng kiếm được lợi nhuận ở những giao dịch thành công tiếp theo. Rất nhiều nhà đầu tư Cú biết cực kỳ thông minh, cực kỳ tài năng. Nhưng họ vẫn thất bại vì không tuân thủ nguyên tắc này.
Họ chiến thắng trong tới 90% trường hợp. Nhưng lại nhanh chóng sụp đổ chỉ trong 1 thương vụ thất bại. Một thương vụ thất bại do không tuân thủ kỷ luật đã lấy đi của họ tất cả.
Với bản Cú, tỷ lệ đúng trung bình của Cú vào khoảng 70%. Cú thường xuyên chấp nhận rằng mình đã ra quyết định sai lầm và cắt lỗ sớm.
Ban đầu, việc làm này có cảm giác rất khó chịu. Nhưng khi làm thật nhiều, chúng sẽ dần trở thành thói quen của bản thân. Và Cú thường cảm ơn chính mình vì đã tuân thủ thói quen đó thường xuyên.
Thực tế anh em chỉ cần đúng 60% trong tổng số lần ra quyết định. Để có thể đạt được mức sinh lời vượt trội hơn so với thị trường. Điều này có vẻ khác với điều mà anh em thường nghe được đúng không?
Các nhà tư vấn rởm hoặc những tay môi giới không có kiến thức,… Họ khuyên anh em như thế nào?
– “Yên tâm đi, cứ giữ cổ phiếu rồi thị trường sẽ lên, vĩ mô đang tốt”. Đây thường là câu cửa miệng của những tay tư vấn bất lương không biết mình nói gì.
– “Lợi nhuận năm nay của mã cổ phiếu này sẽ là kỷ lục. Nó chỉ giảm tối đa là 30% và bật lên lại thôi”. Khi nghe như vậy, thường thì nó sẽ giảm 50% và nằm luôn ở đó nhiều ngày.
– “Anh chị phải tin em, rất nhiều công ty chứng khoán nhận định cổ phiếu này. Nó cực kỳ tốt, và sẽ sớm tăng lên lại thôi”. Những bài viết khen ngợi này được trả tiền bởi nhóm cổ đông bất lương đang muốn lừa tiền của anh em.
Một số ví dụ về việc những thua lỗ lớn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới kết quả đầu tư của anh em như thế nào.
Nếu mỗi năm tài khoản của anh sinh lời 30%. Khi đó anh em sẽ chỉ cần 09 năm để tăng gấp 10X lần tài khoản. Nhưng nếu chỉ 1 giao dịch đánh bạc mà anh em lỗ mất 30% thì sao? Có phải sẽ cần đến 15 năm để đạt đến con số này?
Còn nếu anh em sa chân vào những cổ phiếu rởm. Đó là những cổ phiếu bị làm giá mà lỗ tới 50% thì cuộc đời héo úa. Anh em sẽ phải mất tới 25 năm để đạt đến con số này.
Vậy nên Cú muốn nhắn nhủ anh em hãy thận trọng gấp đôi với những thua lỗ lớn.
Ngoài ra, Cú cũng có 1 video hướng dẫn phân bổ và quản lý danh mục đầu tư anh em có thể ghé thăm. Video sẽ đi từ những kiến thức cơ bản nhất nên anh em F0 hoàn toàn có thể tham khảo.
Nói đến đây anh em đã hiểu được nguyên lý thứ 2 về quản lý danh mục chưa nhỉ? Tiếp theo chúng ta cùng chuyển sang rèn luyện kỹ năng giao dịch nhé.
Nguyên tắc 3: Rèn luyện kỹ năng hàng ngày – Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
“Thiên tài 1% là cảm hứng, 99% do rèn luyện mà nên”. Nhà phát minh Edison nổi tiếng thế giới ai ai cũng biết đã nói như vậy. Cú nghĩ câu nói này đúng với rất nhiều ngành nghề. Trong đó đúng với cả việc thành công trên thị trường chứng khoán.
Tại sao lại như vậy?
Đơn giản, Cú có thể chỉ cho anh em tất cả các kiến thức ở trên. Nhưng nếu không thực tập và vận dụng nhuần nhuyễn thì vẫn mất sạch tiền. Cũng giống như khi anh em đọc toàn bộ các bí kíp võ công nhưng luyện tập chưa đủ.Thì khi ra đường vẫn bị người ta đánh cho một chưởng là c.h.ế.t.
Chính vì vậy cần tự thực hành đầu tư, rút kinh nghiệm và hình thành phương pháp giao dịch của riêng mình. Đây sẽ được xem là mấu chốt quyết định tới thành công của anh em.
Có một số yếu tố cực kỳ quan trọng giúp tiến bộ hàng ngày mà anh em cần phải biết.
1) Ghi nhật ký giao dịch để tự rút kinh nghiệm hàng ngày.
Thường tới 90% quyết định giao dịch được đưa ra một cách vội vàng. Đó là khi tâm lý của anh em bị nhiễu loạn bởi những thông tin ồ ạt của thị trường. Chẳng hạn như bởi biến động giá chứng khoán liên tục.
Vì vậy, việc ghi lại toàn bộ các nhận định này chỉ mất 15’ mỗi ngày. Nhưng nó thực sự sẽ mang lại cho anh em cực kỳ nhiều lợi ích.
– Lần trước mình đã chốt lời như nào, cắt lỗ ra sao?
– Lần mình không tuân thủ kỷ luật thì bị lỗ bao nhiêu?
– Lần mình tuân thủ kỷ luật thì lãi bao nhiêu?
– Mình nên rút kinh nghiệm gì từ những gia dịch đó?
Ghi hết lại những nhật ký giao dịch đó thật sự có ích cho anh em khi đầu tư.
2) Cố gắng tự đưa ra quyết định và tự chịu trách nhiệm trong mọi tình huống.
Kể cả khi anh em dựa phần lớn vào ý kiến của người khác. Nhưng khi bắt đầu thực hiện thương vụ thì phải tự chịu trách nhiệm và tự đưa ra quyết định.
Tự ra quyết định dựa trên những phân tích và nguyên tắc của bản thân. Tất nhiên có kèm theo những thông tin mang tính chất tham khảo. Như vậy anh em sẽ nâng cao được khả năng tự nghiên cứu và đầu tư chứng khoán của mình.
Việc tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình có rất nhiều lợi ích. Anh em sẽ cân nhắc nhiều hơn trước mỗi quyết định. Đồng thời cũng chấp nhận kết quả đầu tư của bản thân.
3) Đọc những nguồn thông tin chính thống.
Tránh đọc và bị nhiễu loạn bởi những thông tin rác. Chẳng hạn như những nhận định không có nền tảng kiến thức cơ bản. Hay những thương vụ đầu cơ không rõ ràng, những lời hô hào đội nhóm trên diễn đàn.
Chúng chỉ có tác dụng gây nhiễu loạn thông tin của anh em. Từ đó làm mất tuân thủ kỷ luật, ra quyết định một cách thiếu khách quan. Đôi khi là quyết định theo đám đông, bỏ qua những phân tích cá nhân trước đó.
Tìm kiếm và chọn lọc những nguồn thông tin chính thống để thu nạp. Có thể chúng có ích hoặc không đối với quyết định đầu tư của anh em. Nhưng ít nhất chúng không gây hại hay nhiễu loạn thông tin.
4) Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày tự học về đầu tư chứng khoán.
Học về phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản, tâm lý giao dịch, kinh tế vĩ mô. Bộ não của chúng ta hàng ngày phải tiếp xúc với nhiều thông tin. Nếu không có sự ôn luyện đều đặn gì kết quả như thế nào chắc anh em cũng biết.
Hơn nữa, kiến thức chứng khoán cũng như một rừng cây. Cây lớn cây nhỏ, đi mãi không đếm hết cây. Sẽ không ai dám khẳng định mình là bậc thầy kiến thức trong đầu tư. Hay đã am hiểu được hết quy luật đầu tư một cách nhuần nhuyễn như ăn cơm.
Vậy nên việc dành 30 phút đến 1 tiếng để tự ôn luyện, nghiên cứu về TTCK là không thể bỏ qua.
Trên đây là 3 nguyên tắc Cú muốn nhấn mạnh trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Ngoài ra, những kỹ năng trong đầu tư chứng khoán cần có Cú sẽ trình bày tiếp ở phần dưới.
Phần 5. 3 Kỹ năng quan trọng cần rèn luyện hàng ngày
Trong đầu tư chứng khoán ngoài việc phải tuân thủ những nguyên tắc đặt ra. Anh em cũng cần phải có những kỹ năng đầu tư cụ thể. Đây cũng là một trong những phần quan trọng trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Cú sẽ làm rõ những kỹ năng đó trong phần phân tích dưới đây.
Kỹ năng 1: Phân tích cơ bản – Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Kỹ năng này giúp anh em nhận diện được cổ phiếu trong đầu tư.
– Đâu là các cổ phiếu tốt, đâu là cổ phiếu không tốt, đâu là cổ phiếu rác?
– Trong mỗi chu kỳ của kinh tế nên quan tâm tới nhóm cổ phiếu nào?
– Các yếu tố vĩ mô như lãi suất, thương mại, tỷ giá,… Chúng ảnh hưởng tới thị trường và các nhóm ngành như thế nào?
– Cách đọc hiểu Báo cáo tài chính, những yếu tố chính cần theo dõi là gì?
Đã có rất nhiều vụ lừa đảo trên thị trường chứng khoán. Chúng diễn ra bởi có quá ít nhà đầu tư thực sự quan tâm tới việc phân tích cơ bản. Ví dụ như những chỉ tiêu quan trọng trong báo cáo tài chính. Điều này Cú cũng đã nhắc nhiều trong các bài viết về hướng dẫn đầu tư chứng khoán.
Việc những công ty tăng vốn ảo cả ngàn lần vốn thực. Hay tạo ra lợi nhuận nhờ các thủ thuật tài chính,… Chúng rất phổ biến trên thị trường và anh em cần nắm được những thông tin này.
Về phần này, Cú đã làm một video “Cổ phiếu thường – Lợi nhuận phi thường”. Thông tin được chắt lọc từ cuốn sách kinh điển cùng tên của Philip Fisher. Anh em có thể xem ở trên kênh của tôi.
Kỹ năng 2: Phân tích kỹ thuật – Phân tích xu hướng
Với kỹ năng này, anh em phân tích được xu hướng của thị trường để phán đoán xu hướng. Từ đó lựa chọn các chiến thuật mua phù hợp. Như mua theo đà tăng trưởng, mua tại điểm bùng nổ, mua bán trong biên độ…
Phân tích kỹ thuật giúp anh em hành động vào ra và tối ưu lợi nhuận. Một trang web tuyệt vời về Phân tích kỹ thuật mà anh em không thể bỏ qua. Đó là Trading View, trang web mà rất nhiều nhà đầu tư chứng khoán sử dụng.
Có tất cả các loại tài sản và đồ thị phân tích cần thiết ở trang web này. Anh em cũng có thể tận dụng nó như một trang để ghi lại Nhật ký giao dịch hàng ngày.
Anh em thành thạo với các loại lệnh giao dịch trên thị trường như LO. Là lệnh giao dịch giá giới hạn. Hay lệnh ATC – Giao dịch giá đóng cửa. Lệnh ATO – Giao dịch giá mở cửa…
Thành thạo với các dấu hiệu đảo chiều, dấu hiệu tích lũy, dấu hiệu bùng nổ. Hoặc dấu hiệu buồn ngủ của thị trường chứng khoán.
Và thành thạo trong việc cắt lỗ và chốt lời theo nguyên tắc giao dịch của anh em. Đây cũng là một trong những điều cốt lõi mà Cú muốn nhắc đến trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán của mình.
Ví dụ như cứ lỗ 2% hoặc 3% là tự động phải cắt lỗ. Không quan trọng lý do xảy ra là gì. Có rất nhiều cuốn sách hướng dẫn đầu tư chứng khoán nói chi tiết về điều này. Anh em chỉ cần đọc khoảng 5-10 cuốn sách khác nhau trên thị trường. Cú tin như vậy là có thể nắm rõ tất cả các kiến thức và thực hành.
Một số sách chứng khoán mà Cú nghĩ anh em F0 nên tham khảo:
1) Cổ phiếu thường, Lợi nhuận phi thường – Philip A.Fisher (Sách hướng dẫn đầu tư chứng khoán)
Cuốn sách mang lại cho anh em cái nhìn tổng quan về đâu tư. Từ nên mua gì, khi nào mua, những điều cần tránh, cách tìm ra một cổ phiếu tiềm năng,…. Cho đến phương pháp hình thành một triết lý đầu tư đem lại hiệu quả cao của Fisher. Điều mà đã được nhiều nhà đầu tư ứng dụng.
2) Warren Buffett đầu tư như một cô gái – Louann Lofton (Sách hướng dẫn đầu tư chứng khoán)
Warren Buffett – Nhà đầu tư huyền thoại trong giới chứng khoán. Ông đã đầu tư như thế nào để trở thành một trong những người giàu có nhất thế giới? Điều gì mang tính quyết định đến thành công trong đầu tư? Chúng ta học được gì từ những phương châm đầu tư của Warren Buffett?
Cuốn sách “Warren Buffett đầu tư như một cô gái” sẽ giúp anh em trả lời những câu hỏi trên.
3) Đánh bại Phố Wall – Peter Lynch (Sách hướng dẫn đầu tư chứng khoán)
Peter Lynch Peter Lynch – nhà đầu tư vĩ đại nhất mọi thời đại. Ông nổi tiếng với phương pháp cũng như nguyên tắc đầu tư mang đậm dấu ấn cá nhân. Đánh bại Phố Wall là một trong những quyển sách tổng hợp những bài học và kinh nghiệm đầu tư của Peter Lynch mà anh em có thể tham khảo:
– So sánh khả năng sinh lợi giữa đầu tư cổ phiếu với trái phiếu.
– Hướng dẫn từng bước cụ thể của quá trình chọn cổ phiếu.
– Chỉ ra làm thế nào nhà đầu tư cá nhân có thể cải thiện thành tích đầu tư của mình.
4) Nhà đầu tư thông minh – Benjamin Graham (Sách hướng dẫn đầu tư chứng khoán)
Sách đề cập khá nhiều những khái niệm chuyên ngành. Giúp anh em có cái nhìn cơ bản về thị trường. Ví dụ như giúp chúng ta phân biệt sự khác nhau giữa đầu tư và đầu cơ. Hay cung cấp những kiến thức cần thiết để lọc ra các thông tin đúng đắn nhất trong một rừng thông tin của thị trường chưng khoán.
Vì vậy anh em, đặc biệt là NĐT F0 thì có thể tham khảo quyển sách này nhé!
5) 1 vạn câu hỏi vì sao về chứng khoán – Cú Thông thái (Sách hướng dẫn đầu tư chứng khoán)
Cuốn sách này do chính Cú biên tập. Đây là tổng hợp lại tất cả các câu hỏi cơ bản nhất về chứng khoán từ khái niệm, phương pháp, kỹ thuật đến tips quản trị tâm lý, vốn,….
Những câu hỏi trong sách Cú nhận được từ học viên và bạn đọc trên Fanpage cũng như Youtube. Ngoài ra cũng chia sẻ một số kinh nghiệm mà Cú đúc rút ra được trong suốt hành trình đầu tư hơn 15 năm của mình. Nên nếu anh em nào là F0 muốn tìm hiểu TTCK bắt đầu tư đâu thì có thể tham khảo.
Ngoài ra, anh em có thể vào trang web của Cú để tham khảo các đầu sách về hướng dẫn đầu tư chứng khoán.
Kỹ năng 3: Tâm lý giao dịch – Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Một điểm cuối trong bài hướng dẫn đầu tư chứng khoán mà Cú muốn nhắc tới. 90% kết quả hành động thường ngày là do tâm lý nhà đầu tư. Đồng thời là do những hành vi trong tiềm thức. Những hành động đó đặc biệt đúng trên thị trường chứng khoán. Chẳng hạn như:
– Khi anh em bình tĩnh, nhịp tim ổn định, đầu óc minh mẫn. Lúc đó việc ra quyết định thường là chính xác và theo kế hoạch định sẵn.
– Nhưng khi anh em lo sợ, thường gây ra việc không dám hành động.
– Hoặc khi mất bình tĩnh vì thị trường diễn biến bất ngờ. Điều này dễ sinh hành động, quyết định giao dịch nông nổi.
– Hoặc khi đang vui sướng vì cổ phiếu tăng quá nhanh, dễ có sự chủ quan.
Điều này không chỉ xảy ra với nhà đầu tư mới. Rất nhiều nhà đầu tư lâu năm cũng bị những bẫy tâm lý này ảnh hưởng. Có thể thường khi nói sẽ dễ hơn làm, hơn hành động rất nhiều.
Cú cũng đã mất hơn 15 năm để trải nghiệm. Khi Cú viết lại nhật ký giao dịch và dần nhận ra tâm lý của mình. Đó là sau mỗi khi giao dịch trong các cảm xúc khác nhau. Khi đó Cú mới từ từ có thể kiểm soát được cảm xúc của mình.
Chỉ có trải qua rèn luyện bởi những tình huống thực tế trên thị trường thì mới có được bản lĩnh này.
Tin vui cho anh em là khi đã lựa chọn phương pháp giao dịch phù hợp. Và bắt đầu rèn luyện kỹ năng giao dịch một cách bài bản như Cú hướng dẫn ở phần trên. Anh em sẽ dần nắm bắt được kỹ năng tối quan trọng này.
Về phần Tâm lý trong đầu tư, Cú cũng đã làm 1 Series trên kênh Youtube của mình.
1) Xác định vốn, xác định cách đầu tư chứng khoán:
Xác định số vốn đầu tư trong khả năng cho phép. Chấp nhận rủi ro có thể mất khi thị trường giảm. Chọn cuộc chơi mà bản thân có thể làm chủ được nó thay vì đánh mất tâm lý rồi bỏ cuộc sớm.
2) Không làm anh hùng:
Không nên quá tự tin vào bản thân và đối đầu với mọi con sóng của thị trường. Trên thị trường chứng khoán có 2 loại anh hùng. 1 là “c.h.ế.t” sớm vì đối đầu với các cơn sóng lớn. Còn 2 là ôm tiền nhà đầu tư và bỏ trốn (nói rõ ra là lừa đảo).
3) Không giữ cái tôi lớn:
Không nên giữ cái tôi quá lớn, cho rằng bản thân sẽ đoán đúng xu hướng thị trường. Vì thị trường chứng khoán vốn dĩ không ai đoán trước được. Chấp nhận mình có thể sai và cần tự hỏi về năng lực của bản thân.
4) Phòng thủ tốt quan trọng hơn tấn công:
Giữ tiền càng mạnh càng tốt, càng chắc càng tốt, chờ đúng cơ hội để đầu tư. Dài hạn luôn có những trend tăng/giảm 20-30%. Ngắn hạn cũng thường xuyên có sóng lớn nhỏ bất ngờ. Vì vậy nhà đầu tư cần cẩn trọng lựa chọn những cổ phiếu tốt để đầu tư.
5) Thực hành sẽ mang lại trải nghiệm rất riêng:
Những gì học được từ khóa học, sách vở,… cũng chỉ là thông tin, kiến thức. Chúng cần phải có trải nghiệm thực tế thì mới biến thành kinh nghiệm. Đi với đó là sự khôn ngoan của nhà đầu tư sau những trải nghiệm trên thị trường.
6) Tận dụng những sai lầm không thể tránh trong đầu tư chứng khoán:
Sai lầm trong đầu tư chứng khoán là điều không thể tránh khỏi. Đừng quá bực bội vì chính phương pháp đầu tư đó đang sai. Phải tận dụng những sai lầm đó để phát triển, hoàn thiện bản thân. Luôn ghi nhớ rằng “không tắm 2 lần trên 1 dòng sông”.
7) Hiểu hình thù của đầu tư chứng khoán thành công:
Hầu hết các nhà đầu tư khi vào thị trường đều trải qua 4 giai đoạn. Hăng hái, Thất vọng, Giác ngộ rồi mới đi đến Thành công lâu dài. Cũng nhiều anh em chỉ ở ngưỡng thất vọng đã từ bỏ cuộc chơi. Vì vậy phải biết chấp nhận sự thiếu hiểu biết và thua lỗ để tiếp tục học, trải nghiệm.
8) Đầu cơ luôn luôn theo xu hướng ưu thế của thị trường:
Đi ngược xu hướng hầu như đều lợi ích ít, rủi ro nhiều. Cần ưu tiên những trạng thái mua thay vì trạng thái bán. Trừ khi thị trường đã đảo chiều một cách rõ ràng. Luôn nắm bắt, đi theo xu hướng ngắn hạn của thị trường.
9) Khi đầu cơ phải luôn giả định mình đang sai:
Trong đầu cơ, xác suất đúng và sai là cân bằng nhau. Do đó luôn luôn chuẩn bị tinh thần gồng lãi, cắt lỗ đúng thời điểm. Điều này sẽ tốt hơn thay vì cho rằng bản thân sẽ đúng và không đưa ra kịch bản dự phòng.
10) Đầu cơ khi mua không được trung bình giá xuống:
Trong nhiều bài hướng dẫn đầu tư chứng khoán, Cú thường nhắc khi đang thua, tuyệt đối không được trung bình giá xuống. Nguyên nhân 80-90% cháy tài khoản ở nhà đầu tư là đã sai rồi còn sai thêm. Họ thường trung bình khi giá xuống mà không chịu cut loss, giảm quy mô dẫn đến cháy tài khoản.
11) Đầu cơ: Giảm quy mô vị thế khi sai:
Trong đầu cơ cần lưu ý giảm quy mô khi sai và tăng vị thế khi đúng. Khi Long, đang đúng có thể Long tiếp. Khi Short, nếu giảm nên Short tiếp. Ngược lại, khi mua lên mà bị lỗ thì không nên mua thêm mà nên giảm ngưỡng quy mô.
12) Sức khỏe thể chất là nền tảng quan trọng ủng hộ sức khỏe tinh thần:
Muốn có tâm lý đầu tư vững trước biến động của thị trường thì tinh thần phải cực tốt. Mà muốn tinh thần tốt thì thể chất cũng phải tốt, thể dục thể thao đầy đủ.
13) Chỉ nên đầu cơ khi có lợi nhuận cao và rủi ro chấp nhận được:
Thêm một vấn đề tâm lý nữa mà Cú muốn nhắc đến trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán là không nên quá nóng lòng trong đầu cơ. Vì sẽ dẫn đến đi vào các giao dịch có kỳ vọng lợi nhuận nhỏ nhưng lại không quản lý được thua lỗ. Chỉ cần một lần lỗ lớn là đánh bay tài khoản.
14) Quan trọng nhất trong đầu tư chứng khoán là quản lý vốn và rủi ro:
Trong đầu cơ, quan trọng nhất không phải là đoán đúng hay sai, mua con gì bán con gì. Một trong những điều cần quan tâm nhất là là quản lý vốn và rủi ro. Xác định điểm cắt lỗ, ngưỡng chốt lời,… Mọi quyết định phải phù hợp với vốn đầu tư và tỷ lệ thắng trong giao dịch đó.
15) Cảm xúc tác động 80-90% tới giao dịch:
Cú cũng đã đề cập về vấn đề cảm xúc trong nhiều lần hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Mọi giao dịch đều bị tác động bởi một quy luật giống nhau đó là tâm lý và cảm xúc ngay lúc đấy. Bởi các chiêu thức của đội lái và tác động từ thị trường. Do đó cần hết sức cẩn trọng trong việc kiểm soát cảm xúc. Luôn để bản thân trong trạng thái tỉnh táo khi đầu tư.
16) Trong đầu tư chứng khoán, ai cũng sẽ đu đỉnh vì FOMO 1 lần:
Hầu hết các nhà đầu tư đều ít nhất vài lần FOMO. Sợ bỏ lỡ cơ hội, thị trường đang tăng không vào là không kịp. Vì vậy, mỗi giao dịch cần ý thức rằng liệu lần này có phải FOMO? Điểm vào có tốt không?… Để giảm thiểu rủi ro và biết chấp nhận cuộc chơi, FOMO là điều không thể tránh khỏi.
17) Ai cũng có lần bán đáy vì dính FUD:
Tương tự FOMO, cụm từ này cũng khá phổ biến và được nhắc đến nhiều trong các bài về hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Đó là nhiều nhà đầu tư cũng rất dễ rơi vào tình trạng FUD. Họ lo lắng, không biết thị trường sẽ như nào, có tiếp tục giảm hay không. Thế là bán đáy, bán bằng mọi giá và sau đó thị trường hồi.
18) Làm thế nào để vượt qua sự mất kiên nhẫn khi đầu tư dài hạn:
Nhà đầu tư thường sẽ có kiên nhẫn, niềm vui rất lớn khi thị trường tăng. Ngược lại mất kiên nhẫn khi cổ phiếu giảm và nghi ngờ về danh mục. Để kiên trì dài hạn, cần lập kế hoạch chi tiêu – đầu tư rõ ràng. Đồng thời tập trung vào mục tiêu và hiểu rõ thị trường.
19) Vực dậy thế nào khi vừa bị lỗ nặng:
Đặt câu hỏi Tại sao mình thua và lập lại kế hoạch đầu tư rõ ràng. Thừa nhận yếu điểm của mình để tìm cách cải thiện. Sau đó học hỏi từ những sai lầm của bản thân để rút kinh nghiệm.
20) Khả năng quay xe quan trọng hơn cố chứng minh mình đúng:
Khi thị trường đi lệch dự đoán, đừng cố chứng minh mình đúng, kiên quyết theo quan điểm của bản thân. Thay vì đố chúng ta nên dũng cảm thừa nhận mình sai. Tìm thời điểm quay xe tức là thay đổi quan điểm.
21) Cẩn thận với hiệu ứng hào quang:
Đầu tư vào một công ty ngon. Sau đó cho rằng cổ phiếu chính ngon thì cổ phiếu các công ty con cũng tốt là hoàn toàn sai lầm. Cẩn trọng trong việc đánh giá lại các dự án mới, các công ty con đó có thực sự tiềm năng hay không.
22) Cẩn thận với hiệu ứng ham mua hàng giảm giá:
Không nên bị kích thích và ra quyết định vội vàng mua cổ phiếu quá sớm. Trong khi nó đang giảm giá so với đỉnh. Hoặc thị trường đang trong xu hướng điều chỉnh mà không có sự đánh giá lại cổ phiếu đó. Nên mua khi đã có những phân tích, định giá tốt hoặc biên lợi nhuận vượt trội so với giá trị thực.
23) Giải thích quá khứ rất hay nhưng phân tích tương lai cực tệ:
1 lý do nhưng lúc thì giải thích cho thị trường đi xuống, lúc lại cho rằng thị trường đi lên. Đây là cách nhà đầu tư cho phép nó hợp lý, đơn giản, để giải thích cho quá khứ. Khi phán đoán tương lai thì hầu hết mơ hồ.
Thị trường chứng khoán rất phức tạp. Vì vậy đừng cố gắng giải thích bằng những thứ đơn giản và biết thừa nhận đúng – sai.
24) Thận trọng với cảm xúc an tâm và thỏa mãn:
Vui khi thị trường đi đúng dự đoán và mất cảnh giác. Điều này thường dẫn đến chủ quan, mất lãi, thậm chí lỗ ngược. Phải luôn thận trọng dù lúc thị trường đi đúng ý hay trái ý. Từ đó có thể xử lý nhanh chóng mọi vấn đề khi đầu tư.
25) Sốt ruột khi nhìn sang cổ phiếu của người khác:
Khi bị xáo động bởi sự tăng giá cổ phiếu của người khác dễ làm cho NĐT FOMO, không tự tin vào bản thân. Nên học thói quen mình chỉ chơi cuộc chơi của mình, mà mình hiểu rõ. Từ đó kiên trì chờ đợi để đạt được kết quả, mục tiêu đặt ra.
26) Rất dễ quên đi nỗi sợ hãi & lòng tham:
Trader thường rất hưng phấn ở đỉnh và coi thường sự điều chỉnh. Khi thị trường xuống đến đáy thì hoảng sợ, bán ra. Quên mất mình đã từng hưng phấn, tự tin như thế nào. Do đó, nên ghi lại nhật ký giao dịch, thương xuyên xem lại đồ thị để đánh giá lại.
27) Lẫn lộn giữa quan điểm đầu cơ và đầu tư giá trị:
Đầu tư giá trị là đầu tư vào doanh nghiệp tốt, dài hạn. Tập trung phân tích doanh nghiệp – mua tích sản và khi thị trường xấu là thời điểm vào. Đầu cơ nhấn mạnh vào dòng tiền, chênh lệch giá ngắn hạn. Tập trung dấu hiệu – quản trị vốn – cảm xúc – rủi ro và vào khi dòng tiền sôi động, biến động lớn.
28) Thích kiếm tiền bằng lời khuyên của người khác:
Nhiều lời khuyên “chết người” thường được người ta cho không. Đến thiên tài cũng có khi sai. Nếu họ đúng mình cũng không thể biết được thời điểm nào họ chốt lời – cắt lỗ. Hãy tự nghiên cứu, tìm tòi và đầu tư theo bản thân.
29) Thích nghe lời lọt tai, bỏ qua những lời khó nghe:
Sẵn sàng đón nhận những góp ý “khó nghe”, những thông tin khách quan để cải thiện bản thân. Không nên quá mãn nguyện khi chiến thắng, Cũng như nghe lời ngon ngọt từ người khác mà chủ quan trong đầu tư.
31) Tại sao dự báo khủng hoảng nổi tiếng sẽ không thành sự thật?
Khi nghe những dự báo khủng hoảng, mọi người đều có tâm lý chủ động phòng tránh. Điều này làm cho sự kiện đó không xảy ra hoặc rảy ra nhẹ nhàng hơn dự báo. Vậy nên, đôi khi cũng không cần phản ứng mạnh trước những dự báo khủng hoảng.
32) Lời tiên tri tự nhiên thành:
Một lời tiên tri mà giai đoạn đầu thu hút đủ đám đông tham gia có khả năng trở thành sự thật. Nó hơi dễ nhầm lẫn với tip tâm lý số 30. Tuy nhiên, chú ý ở đây là giai đoạn đầu của lời tiên tri.
33) Xu hướng phản ứng với điểm cận biên:
Chúng ta thường có xu hướng ra quyết định trong điểm ngắn hạn. Nhưng nếu cứ tiếp tục hành động xu hướng đó mà không biết điểm dừng thì rất dễ bị sai. Trong đầu cơ, hiểu rõ nguyên tắc này có thể sinh lời. Nhưng nếu không thể dừng lại, tham lam theo đám đông thì rất dễ ra quyết định sai.
34) Cố gắng có tư duy hệ thống kể cả khi đầu tư:
Kể cả đầu cơ hay đầu tư dài hạn đều cần tư duy hệ thống. Từ phân bổ, quản trị vốn đến quản trị rủi ro. cảm xúc,… của nhà đầu tư. Tư duy này càng rõ ràng, càng dễ giúp anh em đạt được thành công trên thị trường.
35) Luôn tự hỏi về sự chắc chắn khi bạn nghe tới trong đầu tư:
Khi thị trường up trend rất nhiều anh em tự chắc chắn về dự đoán của mình. Nhưng trong đầu tư, điều chắc chắn nhất là không có gì chắc chắn cả. Thị trường rất rộng lớn, ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố vi mô lẫn vĩ mô. Vì vậy thay vì đoán chắc một xu hướng nào đó, anh em nên tư duy theo kiểu xác suất sẽ tốt hơn.
36) Chống lại đám đông hay đi ngược lại đám đông:
Chúng ta thường thấy đám đông rất mạnh. Vậy nên đi theo đám đông hay đi ngược?
Cú nghĩ việc đi theo hay đi ngược còn phụ thuộc vào anh em đầu tư theo kiểu nào. Theo dài hạn, tích lũy thì chúng ta có thể đi theo cách riêng của mình. Còn đối với đầu cơ, chúng ta cần tối ưu nhất có thể thay vì chọn cách đi ngược đám đông. Đương nhiên, luôn kèm theo một tư duy thận trọng.
Để hiểu rõ hơn những phân tích về 36 tips tâm lý đầu tư, anh em có thể xem lại video của Cú nhé!
——————-
Trên đây những thông tin cơ bản nhất trong hướng dẫn đầu tư chứng khoán. Cú muốn chia sẻ một cách chi tiết để anh em dễ hình dung ngay từ đầu. Bài viết có mục lục, anh em có thể bấm đến những nội dung muốn tìm hiểu. Đồng thời đọc đi đọc lại những phần chưa hiểu rõ.
Nếu còn điều gì thắc mắc về bài Hướng dẫn đầu tư chứng khoán này, inbox cho Cú.
Để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích về chứng khoán, theo dõi các kênh của Cú theo thông tin:
| Facebook: https://m.me/CuThongThai.VNInvestor
| Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCsk1Sln_4ju2JVyPhFcWwtA
| Tiktok: https://vt.tiktok.com/ZSJJKgbU4/
| Instagram: https://www.instagram.com/cuthongthai/
| Podcasts: https://open.spotify.com/show/2QVMe6zi7toZM1YzRdUt7V
| Group cộng đồng Nhà đầu tư F0: https://www.facebook.com/groups/17609477738969
Bài này chi tiết vãi