4 Khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh (Phải biết)
Chứng khoán cơ sở và phái sinh là 2 loại phổ biến trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, để phân biệt một cách rõ ràng 2 hình thức đầu tư này chắc hẳn nhiều anh em F0 cũng chưa rõ.
– Sự khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh là gì?
– Làm sao để biết mình phù hợp với kênh đầu tư nào? Phương pháp đầu tư nào?
– Với số vốn bao nhiêu thì nên chọn chứng khoán cơ sở? Bao nhiêu thì nên chọn chứng khoán phái sinh?
Vậy nên trong bài viết này Cú sẽ chỉ ra 4 điểm khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh. Qua đó Cú hy vọng với những anh em nào là nhà đầu tư mới, F0 trên thị trường. Sẽ có sự hình dung rõ ràng hơn về 2 loại này và biết được bản thân phù hợp với loại nào.
Ngoài chỉ ra 4 sự khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh. Trong bài viết này Cú sẽ chỉ cho anh em 3 đặc điểm của một nhà đầu cơ phái sinh thành công cần có. Thông qua đó, anh em sẽ biết được bản thân thuộc nhóm tính cách nào? Có phù hợp để đầu cơ chứng khoán phái sinh hay không? Và nếu muốn thì cần bổ sung thêm nhóm tính cách nào, trau dồi thêm nhóm tính cách nào,… Vậy nên cùng Cú theo dõi hết bài viết này của Cú nhé!
Phần 1. Tổng quan thị trường chứng khoán cơ sở và phái sinh
“Tính trong 9 tháng đầu năm 2022, tổng khối lượng giao dịch đạt 39.620.541 hợp đồng phái sinh. Tổng giá trị giao dịch (theo danh nghĩa hợp đồng) đạt 5.270 nghìn tỷ đồng. Khối lượng giao dịch bình quân 9 tháng đầu năm đạt 215.329 hợp đồng/phiên. Giá trị giao dịch bình quân đạt 28,64 nghìn tỷ đồng/phiên. Lần lượt tăng 14% và 9,62% về khối lượng giao dịch và giá trị giao dịch so với bình quân năm 2021”. Theo số liệu thống kê mới nhất từ VnEconomy.
Trong khi đó, tổng số tài khoản chứng khoán mở mới trên thị trường chứng khoán. Tính đến cuối tháng 09/2022 là hơn 6.6 triệu tài khoản (Bao gồm cả tài khoản cá nhân và tổ chức). Tăng 53.34% so với thời điểm này năm ngoái là năm 2021.
Và già trị giao dịch trung bình của thị trường chứng khoán cơ sở cũng rơi vào hơn 22 nghìn tỷ đồng. Có xu hướng giảm mạnh so với thời điểm này năm 2021. Một phần cũng vì thị trường đang trong chu kỳ downtrend.
Chứng khoán cơ sở thường tính chất về đòn bẩy, vay nợ sẽ ít hơn. Điều này đồng nghĩa với việc đòi hỏi đầu tư bằng tiền mặt của nhà đầu tư là cao hơn. Còn chứng khoán phái sinh lại cho vay nợ rất nhiều. Tỷ lệ đến 7 lần, do đó tiền thật bỏ vào ít. Nhưng tính chất sôi động, mua đi bán lại, tính thanh khoản cao hay sự biến động của thị trường,… Tạo ra cơ hội đầu cơ rất tốt cho nhiều anh em.
Và rõ ràng chúng ta cũng thấy một điểm hiển nhiên đó là chứng khoán phái sinh nhận được rất nhiều sự quan tâm từ các anh em nhà đầu tư. Kể cả là những nhà đầu tư gạo cội hay những anh em F0 mới bắt đầu.
Nhưng với việc chân ướt chân ráo mới vào thị trường chứng khoán. Kinh nghiệm, kỹ năng, kiến thức,… cũng chưa tích lũy được nhiều. Vậy thì làm sao để chúng ta biết được giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh mình hợp với loại nào? Hay bản thân có thực sự phù hợp với chứng khoán phái sinh hay không? Mà nếu cứ để vậy rồi nhảy vào test thử, vào ra vài phiên cháy bay tài khoản thì rất mệt mỏi.
Vậy nên, ở phần tiếp theo Cú sẽ chỉ cho anh em những điểm khác biệt quan trọng giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh. Đồng thời chỉ ra những lưu ý, đặc điểm nổi bật để anh em biết mình phù hợp với loại nào. Cùng Cú tìm hiểu về bản chất của chứng khoán cơ sở và phái sinh nhé!
Phần 2. Khác biệt đầu tiên: Bản chất của chứng khoán cơ sở và phái sinh
2.1. Các level, cấp bậc trong thị trường chứng khoán cơ sở và phái sinh
2.1.1. Level 1 – Doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán
Như anh em đã biết, khi đầu tư vào thị trường chứng khoán, tức là đầu tư vào cổ phần của một số doanh nghiệp. Thì có phải đối tượng đầu tiên mà chúng ta xem xét chính là những doanh nghiệp trên sàn? Ví dụ như Hòa Phát – HPG hay Vinamilk – VNM,… đúng không?
Chúng ta đầu tư vào những doanh nghiệp đó thông qua cổ phần của công ty phát hành. Họ là công ty tư nhân, tăng trưởng kinh doanh, tăng trưởng quy mô,… và lớn mạnh lên. Khi đó bắt đầu có nhu cầu huy động vốn từ thị trường tài chính, chứng khoán để phát triển mô hình, dự án kinh doanh. Lúc đó họ sẽ chọn cách phát hành cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Chẳng hạn như Công ty cổ phần Tập đoàn Hòa Phát sẽ phát hành cổ phiếu HPG. Hay Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) sẽ phát hành ra cổ phiếu VNM. Và đó gọi là thị trường chứng khoán cơ sở.
2.1.2. Level 2 – Cổ phiếu của doanh nghiệp niêm yết – chứng khoán cơ sở
Thị trường chứng khoán cơ sở là nơi chúng ta mua cổ phiếu của các doanh nghiệp. Vậy chúng ta có thể chia thành 2 level. Level 1 ở đây chính là các doanh nghiệp và level 2 là cổ phiếu của các doanh nghiệp đó.
Đây cũng là một điểm vô cùng hay ho của thị trường chứng khoán. Đó là thử tưởng tượng anh em có tiền nhàn rỗi và rất muốn đầu tư vào đâu đó để có thể sinh lời. Và rồi anh em đi khắp nơi tìm kiếm cơ hội, từ bạn bè đến người thân,… Có một cơ hội nào đó để đầu tư hay không? Có thể sẽ có nhưng sẽ rất khó khăn để anh em tìm kiếm được cơ hội đầu tư tiềm năng. Và chủ dự án đầu tư là những người tài năng, giỏi giang, có tầm nhìn dài hạn về thị trường. Đi kèm theo đó là những lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ. Rất hiếm trong số người quen của anh em làm được việc này đúng không?
Thay vì như thế, nếu anh em lên sàn chứng khoán thì có thể dễ dàng tìm kiếm những doanh nghiệp tiềm năng để đầu tư. Ở đó anh em sẽ có thể mua cổ phiếu của những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam, của những anh/chị chủ tịch tài ba mà để gặp ngoài đời đôi khi là rất khó. Nhưng đến với thị trường chứng khoán anh em có thể dễ dàng làm được.
Anh em mua cổ phiếu của họ, trở thành cổ đông. Tức là anh em đang chung con thuyền lớn với đội ngũ ban lãnh đạo của những doanh nghiệp tiềm năng. Anh em đang góp phần vốn của mình để làm ăn chung cùng họ. Thì đây có được xem là một cơ hội tuyệt vời trên thị trường chứng khoán.
Anh em đưa vốn cho những đội ngũ ban lãnh đạo tài ba. Và họ mang vốn của anh đi đầu tư vào mô hình kinh doanh, vào dự án tiềm năng,… Sau đó thì trả lại anh em tiền lời vào cuối năm. Đồng thời cổ phiếu của anh em cũng có thể tăng giá qua các năm.
Chính điều đó cho chúng ta thấy rằng, nếu đầu tư vào doanh nghiệp cơ sở. Thì một điều vô cùng quan trọng, tối quan trọng, cũng có thể là quan trọng hàng đầu. Đó chính là chọn mặt gửi vàng đúng ban lãnh đạo.
Nếu lãnh đạo doanh nghiệp của anh em là người chính trực, có tầm nhìn xa trông rộng. Và đương nhiên phải có tầm nhìn, khả năng kinh doanh tuyệt vời. Thì anh em có thể hoàn toàn yên tâm đầu tư lâu dài. Kiểu gì cũng có khả năng tăng giá cổ phiếu trong dài hạn.
Còn nếu lãnh đạo là những người chỉ thích lướt sóng, không giỏi kinh doanh. Họ chỉ giỏi kinh doanh cổ phiếu hơn kinh doanh sản xuất, làm dự án,… Thì anh em nên thực sự thận trọng. Những doanh nghiệp đó chỉ phù hợp với những anh em có năng lực đầu cơ lướt sóng. Chúng ta phải thực sự có kiến thức, kỹ năng và phương pháp thì mới có cơ hội kiếm tiền nhờ đầu tư vào những cổ phiếu như vậy.
Vì vậy, nếu anh em nào quan tâm đến chứng khoán phái sinh nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Anh em có thể tham khảo Khóa học chứng khoán phái sinh từ A-Z của Cú. Inbox theo đường link Cú để sẵn đây để nhận tư vấn miễn phí về khóa học và lộ trình học nhé.
2.1.3. Level 3 – Nhóm VN30 trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Sang đến level 3, anh em cứ hình dung trên thị trường chứng khoán. Tại thời điểm hiện tại có hơn rất nhiều doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch. Cụ thể là HOSE, HNX và UPCOM.
Link tham khảo số liệu từ thống kê của Ủy ban chứng khoán nhà nước: http://www.ssc.gov.vn/ubck/ShowProperty?nodeId=/UCMServer/APPSSCGOVVN162150361//idcPrimaryFile&revision=latestreleased&rid=1
Vậy thì, giữa đông đảo các doanh nghiệp như vậy. Một câu hỏi đặt ra là nhà đầu tư làm sao có thể 1 lần xem xét hết tất cả các doanh nghiệp trên sàn?
Khi đó người ta tạo ra nhóm VN30.
Đây là nhóm 30 cổ phiếu lớn nhất sàn giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh – HOSE. Và có thể nói nhóm này là đại diện cho cả thị trường chứng khoán.
Tức là VN30 mà tăng thì gần như VNIndex sẽ tăng. Ngược lại, VN30 giảm thì gần như VNIndex sẽ giảm. Đây được xem là lớp thứ 3, level thứ 3 của thị trường chứng khoán.
2.1.4. Level 4 – Chỉ số VN30 trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Sau level 3 là level 4. Tức là sau nhóm cổ phiếu VN30, người ta tạo ra chỉ số VN30. Chỉ số này là tổng hợp bình quân gia quyền của chỉ số cổ phiếu trong rổ VN30. Chỉ số VN30 này cũng đặc biệt quan trọng với thị trường chứng khoán Việt Nam. Gần như chỉ số VNIndex mà hàng ngày anh em vẫn thường theo dõi.
Nhóm VN30 chính là đại diện cho 30 gương mặt sáng giá nhất của VNIndex. Còn chỉ số VN30 được xem là đại diện cho nhóm 30 cổ phiếu đó. Vô cùng quan trọng và đánh giá được cả xu hướng của thị trường.
Và đây chính là lớp thứ 4 mà Cú muốn nhắc đến.
2.1.5. Level 5 – Chứng khoán phái sinh
Sau đó người ta lại nghĩ ra một cách nữa là trong vòng 1 tháng, 2 tháng hay 3 tháng tiếp theo. Nếu chỉ số VN30 mà tăng lên mức giá này hoặc giảm về mức giá kia. Vậy thì tại sao chúng ta không tạo ra một loại tài sản gọi là chứng khoán phái sinh?
Để làm gì? Để chúng ta đặt cược chỉ số VN30 đó. Người thì nghĩ rằng VN30 trong tháng sau sẽ tăng 10%. Số khác lại nghĩ VN30 trong tháng sau khả năng sẽ giảm 10%.
Và thế là họ tạo ra hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Tức là họ đang đặt cược vào việc chỉ số VN30 trong tương lai gần sẽ tăng hay giảm. Và thời hạn nhất định cho phi vụ đặt cược này là 1-2-3 tháng hoặc 5 tháng mà thôi. Đây là 4 loại hợp đồng tương lai trên thị trường chứng khoán phái sinh cho đến thời điểm hiện tại. Chứng khoán phái sinh cũng được xem là level 5.
2.2. Mục đích tạo ra chứng khoán phái sinh là gì?
Vậy mục đích tạo ra nó là để là gì? Những mục đích ban đầu được tạo ra rất an toàn. Chẳng hạn như anh em mua cổ phiếu AXX hay BXX gì đó với mức giá 30.000 VNĐ/cổ. Nhưng vừa mua xong thì thị trường có dấu hiệu quay đầu. Và tín hiệu có vẻ giảm rất sâu. Trong khi đó cổ phiếu anh em mua còn chưa kịp về. Hoặc nếu đã về thì cũng chưa kịp bán. Tại vì anh em giữa quá nhiều. Thanh khoản thị trường có 5 triệu nhưng anh em giữ đến 20-30 triệu cổ phiếu thì làm sao có thể bán ngay, đúng không?
Vậy làm cách nào để anh em giảm thiểu rủi ro cho danh mục? Đó là bán khống chỉ số VN30 ra, bán khống thông qua hợp đồng tương lai. Để khi đó nếu thị trường chứng khoán có giảm, cổ phiếu AXX, BXX anh em mua mặc dù lỗ. Nhưng VN30 thì anh em lời. Như vậy có phải đã giảm thiểu được phần nào rủi ro, thua lỗ của bản thân hay không?
Chưa hết, nó còn tạo ra cơ hội đầu cơ lướt sóng cho anh em. Rất nhiều nhà đầu tư không chọn chứng khoán cơ sở mà chỉ có suốt ngày đi đặt cược vào VN30. Tháng này đoán thị trường tăng thì Long – Mua lên. Tháng sau đoán thị trường giảm lại Short – Bán. Vậy là họ kiếm lời. Và từ đó tạo ra sự sôi động trên thị trường chứng khoán, thanh khoản thị trường cũng tăng tốt, thị trường cũng biến động tốt,…
Phần 3. Khác biệt thứ 2: Cách kiếm lợi nhuận trên 2 thị trường chứng khoán cơ sở và phái sinh
3.1. Chứng khoán cơ sở
Với thị trường chứng khoán cơ sở thì anh em đơn giản là mua cổ phiếu. Khi đó nếu có lãi, tức là cổ phiếu tăng giá, doanh nghiệp làm ăn kinh doanh tốt,… Và chia cổ tức cho cổ đông thì anh em sẽ được hưởng lời từ đó.
Ngược lại nếu cổ phiếu giảm giá, doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, không chia cổ tức,… Thì một điều hiển nhiên là anh em sẽ lỗ.
Và khi đầu tư chứng khoán cơ sở, chúng ta hầu như chỉ có phân tích, lựa chọn doanh nghiệp. Sau đó mua theo số vốn mình có và chờ đợi cơ hội bán. Thường thì dài hạn. Chúng ta sẽ tìm ra những cổ phiếu tốt, tiềm năng,… và đầu tư trong vòng 5-10 năm. Khi đó sẽ đạt mức tăng trưởng rất tuyệt vời. Và khả năng sinh lời của chứng khoán cơ sở, nếu anh em đầu tư vào doanh nghiệp tốt. Tức là doanh nghiệp, cổ phiếu mà càng ngày càng phát triển, tăng giá,… thì anh em chúng ta cũng có lợi ích đi cùng.
Vậy nên nếu anh em chọn đúng doanh nghiệp ngon. Hay đầu tư chứng chỉ quỹ ETF của cả thị trường chứng khoán Việt Nam – VN30. Thì anh em sẽ có mức lợi nhuận trung bình từ 12-15-20%/năm. Tất nhiên là về mặt dài hạn như Cú đã đề cập.
3.2. Chứng khoán phái sinh
Còn chứng khoán phái sinh thì gần như khác hoàn toàn. Chứng khoán phái sinh chỉ có giá trị tồn tại trong 1 tháng, 2 tháng,… và tối đa là 6 tháng. Thời gian này được tính kể từ ngày chúng ta nắm giữ hợp đồng phái sinh. Chứ không phải dài hạn đến 5-10-15 năm như chứng khoán cơ sở.
Và bản chất của việc kiếm lời từ phái sinh đó là anh em gần như phải mua đi bán lại liên tục. Ví dụ như hôm nay anh em mua thì hôm sau sẽ phải bán. Còn việc muốn nắm giữ dài hạn như chứng khoán cơ sở là hoàn toàn không được.
Nếu anh em mua hợp đồng 1 tháng thì cuối tháng phải bán. Đến ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh là ngày thứ 5 của tuần thứ 3 hàng tháng, anh em phải bán. Còn nếu anh em không bán thì vấn đề gì sẽ xảy ra?
Hợp đồng đó sẽ tự động tất toán theo giá đóng cửa của VN30. Còn nếu anh em mua những hợp đồng dài hạn hơn như 2 tháng, 3 tháng hay 6 tháng. Thì cũng chỉ giữ đến được ngày đáo hạn của hợp đồng đó.
Điều này cũng phần nào phản ánh cách nhà đầu tư kiếm tiền từ thị trường phái sinh như thế nào. Đó là dự đoán xu hướng giá ngắn hạn của thị trường và mua đi bán lại liên tục. Hoặc một số hình thức khác như các quỹ, các nhà đầu tư tổ chức có thể làm. Đó là họ dùng để Hedging – tức là bảo hiểm rủi ro cho khoản đầu tư cơ sở của họ. Hoặc là họ kinh doanh từ chênh lệch giá trên thị trường chứng khoán.
Tức là nếu họ nhìn thấy bất cứ cơ hội nào trên thị trường chứng khoán, nhìn thấy chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai VN30 đang biến động cách xa nhau quá. Thì họ có thể làm thêm hoạt động kinh doanh từ việc chênh lệch giá đó. Bằng cách tay trái thì bán hợp đồng tương lai VN30, tay phải thì mua cổ phiếu VN30. Và đợi đến ngày đáo hạn thì làm ngược lại. Tay trái mua vào và tay phải bán ra.
Chính điều đó mà thông thường tại ngày đáo hạn chỉ số VN30 thì cổ phiếu của nhóm VN30 sẽ biến động. Và hợp đồng tương lai VN30 cũng sẽ có dấu hiệu biến động hơi bất thường. Để biết được vì sao có hiện tượng này thì Cú sẽ có 1 bài viết đi sâu hơn về ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh. Để giúp anh em dễ hiểu hơn thay vì bây giờ trình bày ngắn gọn. Vì vậy anh em nhớ theo dõi đều đặn các bài viết trên Website của Cú nhé.
Tóm lại, với chứng khoán phái sinh chúng ta sẽ kiếm lời bằng cách mua đi bán lại liên tục. Hay nói cách khác là đầu cơ ngắn hạn. Hoàn toàn khác với cách chúng ta đầu tư vào chứng khoán cơ sở, đầu tư giá trị để nắm giữ dài hạn.
Trong ngắn hạn chúng ta hầu như sẽ không đoán đúng chính xác được xu hướng của thị trường. Tuy nhiên về mặt dài hạn 5 năm, 10 năm hay 15-20 năm, chúng ta biết rằng thị trường sẽ đi lên. Điều này tương đương với đầu tư cơ sở sẽ đi lên.
Vậy thì, anh em cùng Cú tìm hiểu tiếp xem khác biệt thứ 3 giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh là gì nhé.
Phần 4. Khác biệt thứ 3: Thời gian nắm giữ chứng khoán cơ sở và phái sinh
4.1. Thời gian nắm giữ chứng khoán cơ sở
Như Cú đã nói khá nhiều lần, chứng khoán cơ sở thường gắn với dài hạn. Anh em có thể nắm giữ 5-7 năm hay 10-20 năm hay thậm chí trọn đời. Trọn đời mà Cú đề cập ở đây là trọn đời của doanh nghiệp đó. Nếu anh em tìm được doanh nghiệp ngon và tiềm năng trong mọi giai đoạn nền kinh tế.
Ví dụ như Warren Buffett, ông tạo ra Berkshire Hathaway tồn tại hơn 60 năm. Và anh em có thể đầu tư vào doanh nghiệp của ông ấy từ hồi doanh nghiệp được thành lập đến giờ.
Từ ngày Warren Buffett tạo ra tới thời điểm hiện tại. Berkshire Hathaway được xếp hạng doanh nghiệp có mức tỷ suất sinh lời khủng khiếp. Lãi suất kép 20%/năm. Tương tự đó, trên thế giới có vô số các doanh nghiệp lâu đời cũng tiềm năng không kém. Hay những ngân hàng lớn,… Có tuổi đời hơn 100 năm, trải qua các thời kỳ của nền kinh tế và vẫn phát triển bền vững.
Và anh em cũng có thể lựa chọn đầu tư những doanh nghiệp như vậy. Sau đó nắm giữ dài hạn để sinh lời, hưởng lãi kép,… tích lũy cho tương lai, cho tuổi già. Thậm chí giữ đến đời con cháu anh em để có một cuộc sống với tài chính thoải mái hơn. Đúng không?
4.2. Thời gian nắm giữ chứng khoán phái sinh
Còn thời gian nắm giữ chứng khoán phái sinh chỉ rơi vào 1 đến 6 tháng như Cú đã trình bày ở trên. Tối đa 6 tháng, còn lại sẽ khoảng 1-2-3 tháng. Còn ngắn hơn nữa thì tính bằng phút, bằng ngày hay bằng giờ.
Đơn giản vì tính chất của phái sinh là anh em dựa vào việc dự đoán xu hướng ngắn hạn. Dựa vào các con sóng ngắn hạn trên thị trường chứng khoán để sinh lời ngắn hạn. Mức sinh lời chứng khoán phái sinh tất nhiên sẽ cao hơn chứng khoán cơ sở. Thường sẽ lớn hơn 25%. Giống như bảng dưới đây Cú đã tổng hợp một số mô hình đầu tư kèm mức sinh lời. Anh em có thể tham khảo.
Phần 5. Khác biệt thứ 4: Đòn bẩy của chứng khoán cơ sở và phái sinh
Với chứng khoán cơ sở, đòn bẩy vốn chỉ khoảng đâu đó tối đa 3 lần. Theo như một số doanh nghiệp cực kỳ tốt, cổ phiếu thanh khoản cực kỳ tốt,… Hay cổ phiếu cơ bản rất xịn, thì họ chỉ cho anh em vay margin khoảng chừng 3 lần.
Còn với chứng khoán phái sinh thì có thể lên đến 7 lần. Đặc biệt là có một số công ty chứng khoán hoặc một số đội nhóm còn cho phép vay phái sinh đến mức 20 lần. Cú đánh giá đây là mức cực kỳ cao và rất rủi ro. Bản thân việc cho vay margin đến 7 lần cũng đã rủi ro cao đối với nhà đầu tư. Vậy thì 20 lần nó lại cực kỳ rủi ro.
Vì vậy việc nhiều anh em chơi chứng khoán phái sinh và còn sử dụng nhiều đòn bẩy. Đây hoàn toàn là điều Cú không khuyến nghị. Vì nếu lỡ sai một bước là khả năng cao bay luôn tài khoản. Do đó nếu đã xác định lướt sóng, kiếm tiền từ phái sinh. Thì Cú nghĩ anh em nên sử dụng tiền thịt, tiền mặt của chính mình. Hơn là sử dụng đòn bẩy của các công ty chứng khoán. Nên hạn chế càng ít càng tốt để có thể quản trị rủi ro khi thua lỗ.
Phần 6. Quan điểm Của Cú về chứng khoán cơ sở và phái sinh
Sau khi xem xét 4 đặc điểm nổi bật về chứng khoán cơ sở và phái sinh mà Cú đã liệt kê. Anh em nghĩ mình phù hợp với loại hình đầu tư nào hơn? Hay bản thân là những nhà đầu tư mới, F0 trên thị trường chứng khoán,… Thì anh em nghĩ bản thân có phù hợp với đầu tư chứng khoán phái sinh hay không?
F0 ở đây là ai? Là khi chúng ta chỉ mới chân ướt chân ráo bước vào thị trường:
– Kiến thức chưa vững
– Kinh nghiệm cũng chưa có nhiều
– Phương pháp đầu tư phù hợp cũng chưa
– Kỹ năng quản trị vốn, cảm xúc vẫn còn ở mức bình thường. Thậm chí còn dễ bị lên xuống theo thị trường, bị thị trường thao túng, ảnh hưởng đến quyết định. Hôm nay thị trường tăng, chúng ta vui. Nhưng ngày mai nếu thị trường giảm thì rất dễ buồn, thua lỗ dễ mất kiểm soát,…
Vậy thì, chứng khoán phái sinh có phải đang khá phức tạp so với năng lực hiện tại của chúng ta hay không? Có nên thử đầu tư hay không?
Về phần này, theo quan điểm cá nhân của Cú, thị trường chứng khoán rất đa dạng. Theo nguồn thống kê từ Ủy ban chứng khoán nhà nước. Tính đến tháng 9/2022, trên thị trường chứng khoán Việt Nam có tới 6.60.241 tài khoản. Bao gồm cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức.
Và số nhà đầu tư cũng rất đa dạng, mỗi cá nhân, mỗi tổ chức một năng lực khác nhau. Và đặc biệt, chúng ta có những kinh nghiệm và lợi thế cạnh tranh khác nhau. Anh em hoàn toàn có thể sở hữu những lợi thế cạnh tranh khác Cú. Chẳng hạn anh em kỷ luật hơn, thông minh hơn, nhanh nhạy và phương pháp đầu tư vượt trội hơn.
Vậy tại sao chúng ta không thử. Biết đâu chúng ta có đủ năng lực cốt lõi của một nhà đầu cơ nhưng chưa khai thác hết.
Theo Cú, anh em nên thử. Cũng giống bản thân Cú cách đây mười mấy năm, khi mới bắt đầu gia nhập vào thị trường. Cụ thể là đầu cơ vàng và phái sinh. Đầu cơ vàng ngày đó cũng khá giống phái sinh bây giờ, tính chất đòn bẩy rất cao. Và cũng mua đi bán lại rất nhanh chóng.
Ban đầu Cú đến với thị trường một cách rất tình cờ. Và tất nhiên, là người mới chưa có kinh nghiệm, Cú cũng không ít lần cháy tài khoản. Tuy nhiên nhờ vậy mà đã học được rất nhiều, đặc biệt là nhờ vậy mà Cú nhận ra được khả năng của bản thân. Từ đó biết mình cũng phù hợp với trường phái đầu cơ.
Cú cảm thấy mình có thể quản trị được cảm xúc của bản thân trước những cơn sóng của thị trường. Quản trị được những phương pháp, nguyên tắc đầu tư của bản thân để bám sát những con sóng, bám sát thị trường. Và khi đó, việc Cú lựa chọn phân bổ một phần vốn của mình qua đầu cơ vàng và phái sinh là rất hợp lý.
Đến thời điểm hiện tại Cú vẫn luôn cảm ơn bản thân ngày đó đã mạnh dạn dám thử.
Vậy nên, nếu anh em là F0 và có nhiều thời gian với thị trường, thì có thể thử. Nhưng hãy luôn luôn nhớ nguyên tắc của thị trường là gì? Chứng khoán cơ sở là phù hợp cho đầu tư giá trị, đầu tư dài hạn. Còn anh em là nhà đầu cơ và quyết tâm kiếm lời hơn trong một thời gian ngắn thì hãy thử phái sinh.
Tuy nhiên hãy thử với số vốn hợp lý và thật cẩn trọng. Vì kiếm tiền ở thị trường chứng khoán phái sinh chưa bao giờ là dễ.
Phần 7. 3 đặc điểm của một nhà đầu cơ phái sinh
7.1. Phải có khả năng hiểu được mình
Với đặc điểm này, anh em phải là người có khả năng thấu hiểu bản thân. Thấu hiểu bản thân có nghĩa là anh em không bắt buộc là một người quá hướng ngoại. Về phần này, Cú không chắc có phải là điểm giao thoa của một người sống hướng ngoại và hướng nội không. Nhưng việc anh em hiểu được:
– Điểm mạnh, điểm yếu của bản thân
– Cảm xúc của chính mình
– Hiểu được khi nào mình vui, khi nào buồn, khi nào không nên giao dịch, khi nào cảm thấy tự tin,…
Bản thân Cú đánh giá việc hiểu được chính mình, hiểu bản thân là một đặc điểm rất quan trọng. Hoặc không những ở thị trường phái sinh mà anh em đầu cơ crypto, tiền ảo,… Thì việc hiểu được mình luôn là tiên quyết và đầu tiên trong đầu cơ.
7.2. Chấp nhận rủi ro cao, quản trị rủi ro tốt khi đầu tư chứng khoán
Vì sao lại vừa phải chấp nhận rủi ro cao nhưng cũng phải quản trị rủi ro tốt?
Chấp nhận rủi ro cao là gì? Là khi chúng ta đầu cơ vào thị trường này và bỏ ra một số vốn. Khi đó chúng ta phải hiểu rằng số vốn đó có thể mất trắng. Hoặc tính đến chuyện tài khoản có thể lỗ rất nhiều.
Khi lường trước được điều đó và chấp nhận bản thân có thể chịu được sự mất mát thì mới nên chơi. Còn không, anh em nghĩ đến trường hợp xấu nhất có thể xảy ra và không thể chấp nhận được. Thì nên cân nhắc trước khi bỏ tiền ra đầu cơ phái sinh.
Và nếu chúng ta quản trị rủi ro tốt, tránh được những rào cản không cần thiết. Tức là phân bổ số vốn ra thành nhiều khoản khác nhau và cắt lỗ, chốt lời tuân thủ nguyên tắc,… Vừa hiệu quả vừa quản trị được rủi ro. Đây chính là kỹ năng vô cùng quan trọng để giúp anh em tồn tại được trên thị trường.
Có rất nhiều người cực kỳ thông minh, giỏi giang và tỷ lệ win rate lên đến 90%. Nhưng chỉ 1-2 deals mà không quản trị rủi ro tốt, đánh quên mất bản thân mình. Thì rất dễ mất sạch tài khoản và bỏ nghề. Vậy nên, Cú xem đây là yếu tố quan trọng thứ 2 để trở thành một nhà đầu cơ thành công.
7.3. Tính kỷ luật – linh hoạt – cởi mở khi đầu tư chứng khoán cơ sở và phái sinh
Tại sao trong đầu cơ lại đòi hỏi có những tính chất này? Vì đối với chứng khoán, cho dù anh em có là nhà đầu tư gạo cội, giỏi nhất thị trường đi chăng nữa. Thì cơ hội đoán đúng xu hướng tối đa cũng chỉ khoảng 70% mà thôi.
Còn lại nằm ở việc anh em thực hiện các kỷ luật, nguyên tắc mà bản thân đặt ra trong đầu tư. Tuân thủ nguyên tắc, kỷ luật sẽ giúp anh em vượt qua những giai đoạn tâm lý thiếu ổn định. Nhất là khi có dấu hiệu thua lỗ hay thị trường đi lệch so với dư đoán, kịch bản đưa ra. Vì vậy, hãy tập làm quen với việc liên tục gồng lời hay cắt lỗ khi đầu cơ chứng khoán phái sinh.
Đồng thời cũng phải linh hoạt trước những xu hướng ngắn hạn. Linh hoạt trước những dấu hiệu trên thị trường chứng khoán. Và hoàn toàn cởi mở trong việc lắng nghe những ý kiến trái chiều. Thay vì chỉ cho ý kiến, phân tích của bản thân là luôn đúng mà bỏ quá ý kiến trái chiều trên thị trường. Tin tưởng chính mình là tốt nhưng đầu tư/đầu cơ là phải biết lắng nghe khi cần thiết. Khi đó chúng ta mới có thể đầu cơ thành công được.
Đây chính là 3 đặc điểm mà Cú thấy quan trọng hàng đầu đối với một nhà đầu cơ. Vậy nên nếu anh em F0 nào mong muốn tham gia thị trường. Thì hãy nghiêm túc xem xét rằng mình có những đặc điểm nào, thiếu đặc điểm nào. Để có thể trau dồi thêm, học hỏi thêm và tích lũy thêm nhé.
Kết luận
Vậy là Cú vừa chia sẻ đến anh em 4 khác biệt căn bản giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh. Có thể tóm tắt lại như sau:
- Khác biệt về bản chất giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh
- Khác biệt về cách kiếm tiền, sinh lời từ hai trường phái này
- Khác biệt về thời gian nắm giữ chứng khoán cơ sở và phái sinh
- Khác biệt về tính chất đòn bẩy khi đầu tư 2 loại chứng khoán này
Đồng thời cũng đã làm rõ 3 đặc điểm quan trọng hàng đầu mà một nhà đầu cơ phái sinh cần có. Gồm việc phải hiểu rõ bản thân như thế nào, kỹ năng quản trị và chấp nhận rủi ro ra sao. Và cuối cùng là tính kỷ luật và linh hoạt khi đầu cơ chứng khoán phái sinh.
Anh em luôn lưu ý rằng chứng khoán không hẳn là rủi ro cao, lợi nhuận cao như nhiều người đồn đoán. Chỉ là trong chứng khoán có những loại hình đầu tư khác nhau, mức độ rủi ro tương xứng với mức sinh lời nó mang lại.
Vì vậy, nếu anh em thực sự hứng thú với loại hình đầu tư nào, cơ sở hay phái sinh. Sau khi đọc bài viết này vẫn còn nhiều thắc mắc. Anh em có thể inbox về Fanpage cho Cú để hỏi trực tiếp. Cú sẽ trả lời chi tiết nên anh em không việc gì phải ngại đâu nhé.
Hy vọng qua phần chia sẻ trên, anh em sẽ có thêm những kiến thức bổ ích về chứng khoán cơ sở và phái sinh. Từ đó rút kinh nghiệm cho chính bản thân mình khi quyết định nên đầu tư hay đầu cơ trên thị trường chứng khoán. Làm sao để hoạt động đầu tư của mình, danh mục chứng khoán càng hiệu quả, càng tốt nhé.
Ngoài ra, còn nhiều kiến thức bổ ích khác về chứng khoán mà Cú có chia sẻ trên kênh Youtube. Anh em có thể ghé kênh youtube của Cú để tham khảo thêm nhiều kiến thức về chứng khoán – tài chính.
Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn về cách đầu tư cổ phiếu nói riêng, chứng khoán nói chung. Đặc biệt là với những anh em vừa chân ướt chân ráo bước vào thị trường. Anh em có thể tham khảo những bài hướng dẫn đầu tư chứng khoán cơ bản như:
>>Hướng dẫn đầu tư chứng khoán từ A-Z cho người mới bắt đầu
>>5 Bước hướng dẫn đầu tư chứng khoán cho F0 tuổi 30 (Nên biết)
Những bài viết này đều được Cú tổng hợp từ những kinh nghiệm đầu tư thực chiến của mình. Anh em có thể tham khảo hoặc có bất cứ thắc mắc gì có thể inbox cho Cú.
Khóa học chứng khoán cho NĐT F0 của Cú
Như đã nhắc ở phía trên, hiện tại Cú có cung cấp 3 khóa học chứng khoán từ cơ bản đến nâng cao. Cụ thể, bao gồm 3 khóa học: phân tích cổ phiếu BĐS, chứng khoán cơ sở, và chứng khoán phái sinh. Khóa học sẽ giúp anh em:
💯 Cung cấp kiến thức căn bản từ A-Z cho nhà đầu tư cả mới và lâu năm.
💯 Thực chiến thị trường, thành thạo các lệnh giao dịch.
💯 Hiểu đúng về cổ phiếu BĐS, mô hình kinh doanh, cách biến dự án thành tiền của DN BĐS.
Vì vậy nếu anh em nào có nhu cầu, có thể đăng ký khóa học hướng dẫn cơ bản từ A-Z về chứng khoán của Cú. Khóa học dành cho cả nhà đầu tư mới và lâu năm. Chỉ cần inbox là Cú sẽ giải đáp các thắc mắc về đầu tư và khóa học cho anh em nhé!
Chúc anh em đầu tư thành công!
Các kênh thông tin của Cú
Để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích về tài chính – chứng khoán, anh em có thể theo dõi các kênh của Cú theo thông tin:
| Facebook: https://m.me/CuThongThai.VNInvestor
| Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCsk1Sln_4ju2JVyPhFcWwtA
| Tiktok: https://www.tiktok.com/@cuthongthai
| Instagram: https://www.instagram.com/cuthongthai/
| Podcasts: https://open.spotify.com/show/2QVMe6zi7toZM1YzRdUt7V
| Group cộng đồng Nhà đầu tư F0: https://www.facebook.com/groups/17609477738969
