Bạn đang gửi tiết kiệm hay để tài sản ngủ quên?

Ở Việt Nam, gửi tiết kiệm từ lâu được xem là một thói quen tài chính phổ biến, nhất là trong nhóm người thu nhập ổn định, yêu thích sự an toàn. Nhưng trong bối cảnh nền kinh tế và thị trường tài chính đang thay đổi mạnh mẽ, câu hỏi đặt ra là: Bạn đang gửi tiết kiệm hay để tài sản ngủ quên khiến chúng mất giá vì lạm phát? Hôm nay Cú Thông Thái sẽ phân tích cho bạn vì sao kênh gửi tiết kiệm an toàn nhưng chưa phải là một kênh đầu tư hiệu quả.

1. Gửi tiết kiệm – an toàn nhưng có thực sự hiệu quả?

Theo báo cáo “Việt Nam và hành trình kiến tạo ngành Quản lý tài sản” của SHS, tính đến cuối năm 2024, người dân Việt Nam đang gửi hơn 5,6 triệu tỷ đồng vào ngân hàng – tương đương khoảng 60% GDP. Đây là con số khổng lồ, cho thấy phần lớn tài sản tài chính của người dân vẫn đang nằm trong sổ tiết kiệm.

Tuy nhiên, gửi tiết kiệm không có nghĩa là tài sản của bạn đang được quản lý hiệu quả. Bởi vì:

• Mức lãi suất tiết kiệm hiện nay dao động từ 4 – 6%/năm tùy kỳ hạn.
• Trong khi đó, lạm phát bình quân năm 2024 được dự báo ở mức 3,63%.

Khi trừ đi yếu tố lạm phát – tức là mức mất giá của đồng tiền theo thời gian – phần lãi thực tế bạn nhận được chỉ còn khoảng 1 – 2%/năm, thậm chí gần như bằng 0 nếu giá hàng hóa, chi phí sinh hoạt tiếp tục tăng mạnh.

Cú nói dễ hiểu thế này để bạn hình dung nhé: Tài sản của bạn vẫn “an toàn” trên sổ tiết kiệm, nhưng giá trị thật sự của nó thì âm thầm trượt dốc từng ngày. Và đó là cái giá phải trả cho sự an toàn tuyệt đối – khi đồng tiền không được đặt vào đúng nơi có thể sinh lợi nhiều hơn, dù vẫn trong phạm vi kiểm soát rủi ro hợp lý.

2. Tài sản “ngủ quên” – mất cơ hội sinh lời kép

Trong quản lý tài sản, thời gian chính là tài sản quý giá nhất. Khi bạn để tiền nhàn rỗi nằm yên trong tài khoản mà không có chiến lược sử dụng, tức là bạn đang để thời gian trôi qua một cách lãng phí, cùng với cơ hội sinh lời mà lẽ ra bạn có thể tận dụng.

Tiền không dùng đến trong 1 – 5 năm tới không nên chỉ nằm đó. Vì mỗi tháng, mỗi năm trôi qua, thay vì sinh lời và tạo ra giá trị mới, số tiền ấy đang bị lạm phát bào mòn dần. Tệ hơn, bạn bỏ lỡ hiệu ứng lãi kép – tức là tiền không chỉ sinh lãi, mà lãi cũng sinh thêm lãi theo thời gian.

Một khoản đầu tư nhỏ nhưng đúng hướng có thể tạo ra kết quả lớn chỉ nhờ kiên trì và thời gian. Nhưng nếu để tiền “ngủ quên” quá lâu, bạn không chỉ mất cơ hội sinh lời, mà còn vô tình làm chậm lại cả hành trình tài chính dài hạn của chính mình.

Ví dụ:

Nếu bạn gửi tiết kiệm 100 triệu đồng trong 10 năm với lãi suất 5%/năm, bạn sẽ có khoảng 162 triệu đồng. Nhưng nếu đầu tư vào một quỹ có hiệu suất trung bình 8 – 9%/năm, số tiền đó có thể tăng lên khoảng 215 – 240 triệu đồng. Bạn có thể mất đi khoảng 50 – 80 triệu chỉ vì… để tài sản ngủ quên.

3. Gửi tiết kiệm chưa phải là đầu tư

Gửi tiết kiệm từ lâu được xem là cách “an toàn nhất” để tích lũy tiền. Nhưng nếu chỉ dừng ở đó, bạn mới đang dừng lại ở bước bảo toàn vốn, chứ chưa thực sự làm tài sản tăng trưởng.

Cũng theo báo cáo trên của SHS, nhóm người đại chúng chiếm 70 – 80% dân số trưởng thành Việt Nam – chủ yếu tích lũy tài sản thông qua gửi tiết kiệm hoặc mua vàng. Trong khi đó, tỷ lệ người tham gia các quỹ đầu tư công chúng chỉ khoảng 0,4% dân số, tức là chỉ một phần cực nhỏ đang chủ động đầu tư để tạo giá trị gia tăng cho tài sản của mình.

Lý do vì sao?

Một phần là vì tâm lý ngại rủi ro. Với nhiều người, đầu tư là “chơi chứng khoán”, là “dễ mất trắng”, nên họ thà chấp nhận lãi thấp còn hơn thấy tài khoản giảm. Tâm lý này càng phổ biến hơn khi chưa có nền tảng kiến thức đầu tư vững, hoặc từng gặp rủi ro trước đó.

Phần còn lại là vì thiếu hướng dẫn – chưa biết bắt đầu từ đâu, bắt đầu bằng gì.

Đối với phần đông người Việt, khái niệm “quản lý tài sản” vẫn còn rất xa lạ. Việc chọn kênh đầu tư thường dựa theo lời khuyên từ bạn bè, người thân chứ không theo một kế hoạch tài chính cá nhân rõ ràng.

Ví dụ:

Giả sử bạn có 200 triệu đồng và đang phân vân:

• Nếu gửi tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng với lãi suất 5,5%/năm, sau 5 năm bạn có khoảng 261 triệu đồng.
• Nhưng nếu đầu tư vào quỹ trái phiếu hoặc quỹ cân bằng có hiệu suất 8%/năm, tổng tài sản sau 5 năm có thể lên tới 294 triệu đồng – tức là chênh lệch gần 33 triệu đồng, chỉ trong vòng 5 năm, với mức rủi ro khá thấp.

=> Vấn đề không nằm ở việc bạn “đã chọn gì”, mà ở chỗ bạn có thể làm tốt hơn nếu có định hướng đúng. Và đó là bản chất của quản lý tài sản: không khuyến khích rủi ro, mà hướng bạn đến việc phân bổ tài sản hợp lý – an toàn cho phần cần an toàn, sinh lời cho phần có thể đầu tư.

Nhìn chung, gửi tiết kiệm là điểm khởi đầu tốt. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó, bạn đang để tiền của mình “ngủ yên” trong khi cơ hội ngoài kia vẫn chuyển động từng ngày. Và rất có thể, bạn đang trả giá cho sự an toàn bằng chính những cơ hội sinh lời bị bỏ lỡ.

Nguồn tham khảo: SHS – Việt Nam Và Hành Trình Kiến Tạo Ngành Quản Lý Tài Sản

4. Quản lý tài sản: Biết phân bổ để tiền không “ngủ quên”

Quản lý tài sản không có nghĩa là phải “đổ hết tiền vào đầu tư” hay lao vào chứng khoán, bất động sản. Ngược lại, quản lý khôn ngoan là biết chia tiền ra thành từng phần – mỗi phần phục vụ một mục tiêu khác nhau, với mức độ rủi ro và kỳ vọng sinh lời phù hợp.

• Tiền cho mục tiêu ngắn hạn (dưới 1 năm), như chi tiêu đột xuất hay quỹ dự phòng, nên để trong tài khoản thanh toán, tiết kiệm kỳ hạn ngắn hoặc tài sản có thể rút nhanh mà không mất giá.
• Tiền trung hạn (2 – 5 năm), như kế hoạch mua xe, học lên cao, nên được cân nhắc đưa vào các kênh đầu tư có mức sinh lời ổn định như quỹ trái phiếu, quỹ cân bằng hoặc bảo hiểm liên kết đầu tư.
• Tiền dài hạn (trên 5 năm), như mua nhà, dưỡng già, có thể đầu tư vào các sản phẩm có tiềm năng tăng trưởng cao hơn như ETF, cổ phiếu hoặc quỹ cổ phiếu, tùy mức độ chấp nhận rủi ro của bạn.

Không phải đồng tiền nào cũng cần đầu tư mạnh tay, nhưng không đồng tiền nào nên để nằm yên mãi mãi. Khi bạn biết phân bổ đúng, mỗi đồng tiền đều có mục tiêu, có nhiệm vụ. Và từ đó, tài sản của bạn mới thực sự “hoạt động” thay vì “ngủ quên”.

>> Xem thêm:

Lập kế hoạch tiết kiệm và đầu tư cho sinh viên, người mới đi làm

Tổng hợp 6 cách đầu tư tiền thông minh giúp sinh lời cao dành cho người trẻ

5. Kết luận

An toàn không có nghĩa là đứng yên! Giữ tiền ở nơi an toàn là điều cần thiết, nhưng nếu bạn chỉ để tiền “ngủ quên”, bạn đang đánh mất lợi thế thời gian và sức mạnh của lãi kép – hai yếu tố quan trọng nhất trong hành trình tích lũy tài sản bền vững.

Quản lý tài sản không bắt đầu bằng rủi ro, mà bắt đầu bằng sự tỉnh táo: hiểu tài sản của mình đang ở đâu và có đang hoạt động hiệu quả hay không.

Nếu bạn chưa rõ bắt đầu từ đâu, App Cú Thông Thái SStock có thể giúp bạn theo dõi, phân loại và gợi ý phân bổ tài sản thông minh, an toàn – phù hợp với từng giai đoạn tài chính cá nhân. Đặc biệt trong app có tính năng “Đầu tư tích sản” giúp bạn gia tăng tài sản từng ngày chỉ với vài trăm ngàn, không phải chờ đến khi giàu mới bắt đầu đi tìm.

Nếu tích sản đều đặn trên app Cú Thông Thái SStock, bạn sẽ nhận được:

• Lợi nhuận dự kiến 15% – 20%/năm nếu đầu tư từ 12 tháng trở lên khi thị trường tốt.
• Lợi nhuận tối thiểu dự kiến 10%/năm kể cả khi thị trường xấu nếu đầu tư từ 12 tháng trở lên.
• Lợi nhuận tối thiểu dự kiến 6%/năm nếu rút trước 12 tháng. 

Đăng ký tài khoản App Cú Thông Thái SStock: https://app.sstock.com.vn/ và trải nghiệm ngay hôm nay để tối ưu khoảng thời gian tài sản sinh sôi nảy nở! 

6. FAQ

6.1. Thế nào là tài sản “ngủ quên”?

Tài sản “ngủ quên” là khoản tiền hoặc tài sản nhàn rỗi không được sử dụng đúng cách để tạo ra giá trị hoặc sinh lời. Ví dụ, tiền để quá lâu trong tài khoản không kỳ hạn, hoặc gửi tiết kiệm nhưng không theo dõi hiệu suất thực (sau lạm phát), đều khiến bạn mất đi cơ hội đầu tư và tích lũy lãi kép theo thời gian.

6.2. Gửi tiết kiệm có phải là cách đầu tư an toàn nhất không?

Gửi tiết kiệm đúng là một kênh an toàn về mặt bảo toàn vốn, nhưng không phải lúc nào cũng là cách đầu tư hiệu quả. Sau khi trừ lạm phát, lãi thực nhận thường rất thấp – chỉ khoảng 1-2%/năm. Nếu mục tiêu của bạn là làm tài sản tăng trưởng dài hạn, gửi tiết kiệm chỉ nên là một phần trong chiến lược phân bổ, chứ không phải là lựa chọn duy nhất.

6.3. Nếu không gửi tiết kiệm thì tôi nên đầu tư vào đâu?

Bạn không cần từ bỏ tiết kiệm hoàn toàn, mà nên phân bổ tài sản theo mục tiêu: tiền ngắn hạn giữ trong tiết kiệm, tiền trung – dài hạn có thể đầu tư vào quỹ trái phiếu, ETF, quỹ cân bằng hoặc bảo hiểm liên kết đầu tư,… Những sản phẩm này có mức rủi ro vừa phải nhưng tiềm năng sinh lời tốt hơn gửi tiết kiệm nếu bạn kiên trì đầu tư đều đặn.