4 tầng lớp người Việt và chiến lược tài chính phù hợp cho mỗi nhóm

Xã hội Việt Nam hiện đại đang dịch chuyển với tốc độ chóng mặt. Ai cũng mong làm chủ đồng tiền, tích lũy cho tương lai và ít nhất không phải lâm cảnh “cuối tháng ăn mì tôm chờ lương”. Nhưng khoan hãy mơ đến biệt thự view hồ Tây hay hưu trí ở phố Mountain View, tài chính cá nhân – như ngành quản lý tài sản đang “nóng” ở Việt Nam – thật ra là câu chuyện nhỏ nhắn, rất đời thường: “Tôi là ai, tôi có gì và nên đầu tư thế nào?”

Hãy cùng Cú Thông Thái “soi chiếu” 4 tầng lớp người Việt và chiến lược tài chính phù hợp – từ team Đại chúng an toàn tới team Siêu giàu sành sỏi. Nếu thấy bản thân mình ở đâu đó trong bài này, đừng giật mình – chuyện tiền ai cũng giống ai thôi mà.

1. Tầng Lớp Đại Chúng (Đông Đảo Dân Ta): Sống Thanh Đạm, Mong Bình An

Chân Dung

Quy mô: Khoảng 70 – 85% dân số trưởng thành Việt Nam (~80 triệu người – tính đến thời điểm viết bài).

Đặc điểm: Thu nhập thấp đến trung bình. Tài sản tài chính nhỏ, chủ yếu là tiền gửi ngân hàng, vàng “giấu gối”, nhà đất nhỏ.

Thói quen: Ưu tiên tích lũy an toàn, gửi tiết kiệm, thích cầm vàng “cho chắc”, ngán đầu tư cổ phiếu, sợ rủi ro.

Thực Tế Tài Sản

Theo dữ liệu nghiên cứu của Công ty Cổ phần Chứng Khoán Sài Gòn Hà Nội SHS, thực tế tài sản của nhóm Đại Chúng chủ yếu là: 

• Tiền gửi ngân hàng (>5,6 triệu tỷ đồng – bằng gần 60% GDP quốc dân).
• Vàng và bất động sản nhỏ lẻ.
• Chỉ 0,4% dân số từng đầu tư vào các quỹ công chúng – tức là nếu đi hỏi cả khu phố, chắc chỉ tìm thấy được 1 người.

Chiến Lược Tài Chính Khuyến Nghị

Với những ai đang ở tầng lớp Đại Chúng, dưới đây là một vài chiến lược tài chính được gợi ý:

• Tối ưu hóa “bầu trời an toàn” – nhưng phải học cách bước chân khỏi vùng an toàn (một chút)!
• Kiểm soát chi tiêu: Ghi chép mọi khoản, dù là cốc trà đá. App chi tiêu là trợ thủ đắc lực thay cho… bàn tính cổ truyền.
• Xây quỹ dự phòng: 3 – 6 tháng chi phí sinh hoạt là đủ “chống bão”. Tiền này gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn cho đỡ run tay khi cần rút.
• Biết mình, hiểu sản phẩm: Nếu chưa rành chứng khoán thì đừng đâm đầu vào! Nhưng bạn có thể thử học về quỹ mở, ETF, quỹ hưu trí tự nguyện – sản phẩm rủi ro thấp, giao dịch linh hoạt.
• Chống lại “cám dỗ lãi cao”: Đừng tin vào những lời chào mời lợi nhuận phi thực tế như “làm giàu không khó” – tiền đi rồi biết tìm ai để đòi? Hãy hỏi thẳng nhân viên ngân hàng hoặc công ty uy tín.
• Tích tiểu thành đại: Chỉ cần bạn đều đặn gửi 500.000đ/tháng vào quỹ/tiết kiệm, sau vài năm sẽ thấy tài sản gia tăng đáng kể!
• Giáo dục tài chính: Lướt mạng xã hội ít lại, dành thời gian đọc thêm về các sản phẩm tài chính, nghe podcast, xem video Youtube hoặc follow các chuyên gia uy tín.

=> Hình thức tài chính phù hợp: Gửi tiết kiệm, quỹ mở trái phiếu, tích lũy vàng nhỏ, bảo hiểm nhân thọ cơ bản, quỹ hưu trí tự nguyện khi có khả năng.

Một phút chân thật của Cú:

Tiết kiệm tuy không giàu nhanh, nhưng giúp bạn ngủ ngon. Đến lúc nào đủ tự tin, hãy thử cho đồng tiền “đi làm thêm ngoài giờ” – đừng chỉ ôm mãi “tấm chăn” ngân hàng cho lành!

2. Tầng Lớp Trung Lưu: Chuẩn “Lên Đời”, Chơi Đầu Tư Phải Đúng Chất

Chân Dung

Quy mô: Khoảng 13% dân số năm 2022 (~12 – 13 triệu), tới 26% (~25 triệu người) năm 2026. Thu nhập bình quân 10.000 – 30.000 USD/năm, chuẩn “sống xanh sống khỏe sống đẹp”.

Bước chân đầu tư: Dần xa ngân hàng, thử cổ phiếu, trái phiếu, bảo hiểm liên kết đầu tư. Có của ăn của để, bắt đầu lên kế hoạch mua nhà, cho con du học, chuẩn bị về hưu.

Sở Hữu:

• Đất ở quê (cha mẹ cho), có căn hộ chung cư
• Một ít cổ phiếu, sổ tiết kiệm linh động.
• Đã tìm hiểu và có thể sở hữu chứng chỉ quỹ mở (~393.000 người, tăng 54% trong năm 2024).

Chiến Lược Tài Chính Khuyến Nghị

Đã lên đến tầm này thì bạn hãy dũng cảm “đánh thức” dòng tiền, nhưng luôn giữ cho mình vài tấm lưới an toàn!

• Lập ngân sách đa tầng: Thay vì “đồng nào cũng tiêu”, hãy chia 50% chi tiêu thiết yếu, 30% cho chi tiêu cá nhân, 20% tiết kiệm – đầu tư.
• Học và thử đầu tư đơn giản: Chứng chỉ quỹ mở (cả cổ phiếu, trái phiếu), hoặc các quỹ ETF chỉ số – ít rủi ro, dễ tham gia, thanh khoản nhanh. Đầu tư chứng khoán hãy lựa chọn các mã cơ bản, tìm hiểu doanh nghiệp thay vì “nghe tin mách bảo”.
• Quỹ hưu trí tự nguyện: Đọc kỹ chính sách, ưu đãi thuế và chọn sản phẩm dài hạn phù hợp với mục tiêu nghỉ hưu.
• Bảo hiểm liên kết đầu tư: Có thể bảo vệ cả gia đình và tạo tích lũy dài hạn – nhưng quan trọng là phải hiểu chính sách, phí, quyền lợi!
• Tích cực giáo dục tài chính cho bản thân và con cái: Dẫn con vào ngân hàng, cho trẻ biết về tiết kiệm và đầu tư từ nhỏ – trẻ sẽ không “ngơ ngác giữa dòng” khi lớn lên.
• Nguồn thu nhập phụ: Nếu có chuyên môn, mạnh dạn thử thêm freelance, kinh doanh nhỏ, thậm chí đầu tư startup cùng bạn bè.
• Đa dạng hóa, nhưng không tham lam: Đừng “vung tiền” vào các sản phẩm đầu cơ, mô hình đa cấp, tiền ảo hay cho vay “chợ đen”.

=> Hình thức tài chính phù hợp: Quỹ mở cổ phiếu, trái phiếu, ETF, bảo hiểm liên kết đầu tư, bất động sản nhỏ, cổ phiếu blue-chip, quỹ hưu trí, đầu tư vào giáo dục, kỹ năng cá nhân.

Lời nhắn nhủ của Cú Thông Thái:

Tiền là công cụ để hiện thực hóa ước mơ, chứ không phải để… đua khoe số dư trên app. Hãy để đồng tiền của bạn vừa sinh lời vừa giúp làm chủ cuộc sống, đừng để lãi suất quyết định tâm trạng mỗi ngày!

3. Tầng Lớp Người Giàu (HNWI): Đa Dạng Hóa, Chọn Lọc và Tận Hưởng

Chân Dung

Số lượng: Gần 19.400 triệu phú USD (2023), dự kiến >30.000 năm 2025. Toàn các đại gia xuất thân doanh nghiệp, đầu tư cá nhân lớn, sở hữu nhiều loại tài sản “chất phát ngất”.

Đặc điểm: Có nhu cầu đa dạng hóa danh mục, quản lý tài sản, lập kế hoạch thuế, thừa kế. Bắt đầu “mua sắm” dịch vụ private banking, các quỹ tài chính trong & ngoài nước.

Tài Sản

• Chuẩn thần tài: Cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, chứng chỉ quỹ, tiền gửi khủng, tài sản quốc tế.
• Có kết nối với các chuyên gia tư vấn tài chính cá nhân: Giao phó một phần tài sản cho các quỹ chuyên nghiệp, hoặc tự lập “ban đầu tư” trong dòng họ.

Chiến Lược Tài Chính Khuyến Nghị

Thời điểm này, hãy chuyển từ “tích lũy” sang “quản trị tài sản và di sản” – như nhà Thạch Sùng thời xưa… nhưng chuyên nghiệp hơn!

• Tối ưu hóa danh mục: Đa dạng hóa tài sản giữa cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, bất động sản – cả trong nước và quốc tế. Tận dụng sản phẩm structured products (SP), private equity (PE), quỹ đầu tư phòng hộ, đầu tư quốc tế để giảm rủi ro hệ thống.
• Dịch vụ private banking: Thuê chuyên gia tài chính, tận dụng giải pháp “đo ni đóng giày” để lên kế hoạch đầu tư, quản trị thuế, lập kế hoạch thừa kế – không chỉ “giữ của” mà còn “bảo an”.
• Quản lý tài sản số: Sử dụng các công cụ số, ứng dụng quản lý tài sản tích hợp, kiểm tra danh mục, tự động cân bằng lại tỷ trọng và cảnh báo rủi ro.
• Chia sẻ, giáo dục tài chính cho thế hệ kế tiếp: Hướng dẫn con cái, người thân về triết lý quản lý tài sản, đề phòng “trăm năm tích góp – một phút tiêu tan”.
• Tìm kiếm lợi ích thuế: Kết hợp đầu tư dài hạn qua quỹ hưu trí tư nhân, góp vốn vào quỹ gia đình, đầu tư thông qua các công ty quản lý tài sản để tận dụng ưu đãi thuế.
• Kết nối toàn cầu: Không ngừng mở rộng kết nối, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, theo dõi các chính sách mới và bắt kịp công nghệ tài chính (fintech).

=> Hình thức tài chính phù hợp: Private banking, quỹ đầu tư quốc tế, danh mục đa tài sản, bất động sản, structured products, PE/VC, các dịch vụ quản lý tài sản cá nhân hóa.

Cú thì thầm bí kíp:

Giàu không sợ, chỉ sợ không giữ được tài sản và để con cháu tiêu tan hết thành quả! Hãy làm chủ cả khoản tiền và trí tuệ tài chính của cả gia đình, đừng quên truyền cảm hứng đầu tư cho thế hệ sau nhé!

4. Tầng Lớp Siêu Giàu (Ultra HNWI): Chơi To, Nghĩ Lớn, Đầu Tư Để Để Lại Di Sản

Chân Dung

Số lượng: Khoảng 750 người (2023), dự báo gần 1.000 người năm 2028. Tài sản ≥30 triệu USD – nhóm ít thấy ngoài đời thực, nhưng nghe truyền thuyết thôi là đã thấy khác biệt.

Vị thế: Doanh nhân nghìn tỷ, chủ doanh nghiệp đầu ngành, tỷ phú đô la, nghệ sĩ, nhà sáng lập công nghệ hoặc chủ đầu tư bất động sản “Top5”.

Tài Sản

• Bất động sản trong và ngoài nước, cổ phần doanh nghiệp, quỹ family office, đầu tư vào nghệ thuật, tài sản toàn cầu đa dạng, quỹ đầu tư cá nhân hóa cho từng thành viên gia đình.
• Kẻ thì bỏ vốn sang Singapore, Thụy Sĩ; người lập quỹ đầu tư, quỹ từ thiện, family office ở trong nước.

Chiến Lược Tài Chính Khuyến Nghị

Ở tầm “không còn lo cơm áo”, mục tiêu của nhóm này là bảo tồn, tối ưu hóa tài sản, bồi đắp di sản và đóng góp xã hội – “sống sao cho hậu thế nhắc tên”!

• Family Office – văn phòng gia đình: Triển khai quản lý tài sản toàn diện cho cả gia đình, bao gồm cổ phần DN, bất động sản, tác phẩm nghệ thuật, đầu tư tài sản thay thế; đồng thời quản lý quỹ từ thiện, lập kế hoạch thừa kế minh bạch.
• Đầu tư quốc tế, quỹ toàn cầu: Mở rộng sang thị trường nước ngoài, đa dạng hoá tài sản, phòng ngừa rủi ro quốc gia/lạm phát bằng tài sản tại các trung tâm tài chính lớn.
• Sử dụng cố vấn cao cấp: Hợp tác với chuyên gia quản lý tài sản quốc tế, ngân hàng tư nhân, tận dụng chiến lược tối ưu thuế, bảo vệ tài sản, truyền thông thương hiệu cá nhân.
• Đầu tư ESG, tài sản xanh – tạo di sản bền vững: Đưa tiêu chí môi trường, xã hội vào chiến lược đầu tư để dẫn dắt xu hướng và mang tính nhân văn cao.
• Quỹ nghệ thuật, đầu tư vào startup, dự án có tác động xã hội: Biến tài sản thành nguồn cảm hứng sáng tạo, phát triển đổi mới hoặc hỗ trợ cộng đồng.
• Chủ động nội luật quản lý di sản: Tư vấn luật Việt và quốc tế, phòng ngừa rủi ro pháp lý cho tài sản truyền đời hoặc đầu tư quốc tế.

=> Hình thức tài chính phù hợp: Family office, quỹ đầu tư “đo may”, bất động sản toàn cầu, các quỹ từ thiện – giáo dục, các quỹ ESG, tài sản nghệ thuật, đầu tư startup, tài sản thay thế.

Ghi chú từ Cú:

Ở tầm này, sự tinh tế không còn là chọn mua xe gì, mà là kế hoạch di sản làm sao để vừa bảo toàn thành quả, vừa để lại bóng mát cho đời. Nghèo thì lo từng bữa, siêu giàu thì lo vĩ mô vậy!

Bảng Tổng Hợp 4 Tầng Lớp & Lựa Chọn Chiến Lược Tài Chính

Tầng lớp	Đặc trưng tài sản, thói quen	Sản phẩm phù hợp	Lời khuyên trọng tâm
Đại chúng	Tiết kiệm, vàng, tiền gửi	Tiết kiệm, quỹ mở, ETF, bảo hiểm cơ bản	Lập quỹ dự phòng, tránh rủi ro cao
Trung lưu	Cổ phiếu, sổ tiết kiệm, nhà	Quỹ mở, ETF, bảo hiểm, cổ phiếu, bất động sản	Đa dạng hóa, đầu tư dài hạn, tích lũy cho hưu trí
Người giàu	Cổ phiếu, bất động sản, quỹ	Private banking, ETF, PE, family fund	Tối ưu hóa danh mục, lập kế hoạch thừa kế
Siêu giàu	Tài sản toàn cầu, family office	Family office, quỹ đầu tư quốc tế, quỹ ESG, đầu tư nghệ thuật	Bảo toàn và phát triển di sản, đầu tư có trách nhiệm xã hội

Khó Khăn Của Người Việt Khi Bước Vào Đầu Tư & Giải Pháp 

Khó khăn 

Nhìn chung, người Việt sẽ gặp một vài rào cản khi chuyển từ tiết kiệm sang đầu tư như sau: 

• Thói quen ưa an toàn: Người đại chúng và cả không ít người trung lưu vẫn thích gửi tiết kiệm, mua vàng, lo sợ rủi ro vào quỹ hoặc chứng khoán.
• Giáo dục tài chính còn thấp: Hiểu biết về “món ăn” tài chính còn hạn chế, dễ bị lừa đảo, hô hào đầu tư đa cấp, đôi khi cả… sàn “ảo”.
• Sợ mất kiểm soát, thủ tục rườm rà: Vì thiếu kiến thức, nhiều người nghĩ đầu tư phải là người có trăm tỷ, nhọc nhằn thủ tục, chứ thực ra ngày nay, mở quỹ chỉ cần vài trăm nghìn – lại có app “vui là chính”, thao tác cực nhanh.
• Thích ngắn hạn, thiếu kiên nhẫn: Thấy bạn bè giàu nhanh thì có chút “ganh tỵ”, đầu tư vài tháng không có lời là “bỏ cuộc”, thực tế tài sản lớn lên nhờ đầu tư dài hạn và kỷ luật.

Giải pháp 

Dưới đây là bảng hệ thống hóa các giải pháp nhằm xây dựng nền tảng đầu tư bền vững, phù hợp với từng đối tượng nhà đầu tư Việt: 

Nhóm Giải Pháp	Tóm Tắt Nội Dung
1. Giáo dục tài chính & tư duy dài hạn	– Trang bị kiến thức tài chính để tránh sai lầm đầu tư. – Lập kế hoạch tài chính cá nhân dài hạn. – Khuyến khích học các khóa quản lý tài sản.
2. Chọn đối tác quản lý tài sản uy tín	– Ưu tiên công ty được cấp phép, minh bạch, có chuyên gia giỏi. – Tìm hiểu kỹ cơ chế vận hành và quản trị rủi ro.
3. Đa dạng hóa danh mục & dùng sản phẩm chuyên nghiệp	– Phân bổ tài sản giữa nhiều kênh (cổ phiếu, trái phiếu, quỹ, bảo hiểm,…). – Sử dụng quỹ ETF, ủy thác đầu tư. – Nhận tư vấn từ chuyên gia hoặc robo-advisor.
4. Đầu tư dài hạn & kiên nhẫn	– Tránh chạy theo lợi nhuận ngắn hạn. – Giữ vững kế hoạch khi thị trường biến động.
5. Ứng dụng công nghệ tài chính (fintech)	– Tận dụng app đầu tư, quản lý tài chính như app Cú Thông Thái SStock. – Sử dụng eKYC và giao dịch điện tử để tiết kiệm thời gian, chi phí.
6. Phát huy vai trò quỹ hưu trí & ưu đãi thuế	– Tham gia quỹ hưu trí tự nguyện. – Tận dụng ưu đãi thuế để tích lũy dài hạn.
7. Nâng cao nhận thức về rủi ro & lựa chọn theo độ tuổi	– Người trẻ đầu tư cổ phiếu, người lớn tuổi ưu tiên an toàn. – Tránh các kênh đầu cơ rủi ro như tiền số, forex không kiểm soát.

Lời khuyên của Cú 

Tài chính cá nhân, giống như leo núi: mỗi người một xuất phát điểm, một chiếc balo, một mục tiêu. Đừng vội nhìn đỉnh núi xa xăm mà thấy nản. 

Việc của bạn là hiểu mình thuộc tầng lớp nào, tài chính đến đâu, vận dụng đúng chiến lược để lên từng bậc thang – đến lúc “lên cao” sẽ không bị “chóng mặt”.

Hãy nhớ rằng dù bạn là ai, bạn thuộc team đại chúng hay siêu giàu thì chìa khóa thành công chính là: 

• Tích lũy kỷ luật.
• Hiểu biết tài chính.
• Đa dạng hóa sản phẩm.
• Chuẩn bị tâm lý vượt qua sóng gió. 

Đừng vì ai đó khoe lãi “khủng” mà mất phương hướng, hãy để đồng tiền phục vụ cho giấc mơ của bạn, không phải để đuổi theo người khác.

Cú chúc bạn luôn sáng suốt, bản lĩnh và vui vẻ trên hành trình làm chủ tài chính cá nhân – “nghèo sang hay giàu… ai cũng cần tiêu tiền thông minh!”.

Kết luận

Trên đây Cú đã phân loại 4 tầng lớp người Việt và chiến lược tài chính phù hợp cho mỗi nhóm. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp đầu tư và quản lý tài chính cá nhân, hay thậm chí là quản lý tài chính cho cả gia tộc – đừng loay hoay với bảng Excel nữa. 

Hãy để app Cú Thông Thái SStock đồng hành cùng bạn. Từ theo dõi tài sản, lập kế hoạch tài chính, đến phân bổ đầu tư quỹ với lợi nhuận mục tiêu lên đến 15 – 25%/năm và có biểu đồ trực quan theo dõi hiệu suất. Mọi thứ đều gói gọn trong một cú chạm! 

>> Đăng ký tài khoản App Cú Thông Thái SStock ngay – Vì đầu tư khôn ngoan là thói quen, không phải cú ăn may. Xây thói quen từ hôm nay nhé! 

Disclaimer:

Bài viết tham khảo dữ liệu và quan điểm từ báo cáo “Việt Nam và Hành Trình Kiến Tạo Ngành Quản Lý Tài Sản”, SHS Research, 2025 cùng góc nhìn phân tích của Cú Thông Thái. Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo, không phải lời khuyên đầu tư.